آونگ چیزل

آونگ چیزل

چیزل چیست؟ چیزل یک وسیله خاکورزی است که از دو قسمت شاسی و شاخه ها تشکیل شده است. در ساخت چیزل هر شاخه به نوبه خود متشکل از یک ساقه و تیغه است. هر گاوآهن چیزل دارای دو یا سه ردیف شاخه است که معمولا انواع سوار کوچک دو ردیف و انواع سوار بزرگ و کششی دارای سه ردیف شاخه هستند. شاخه های ردیف مختلف، به طور زیگزال به صورتی که در امتداد و پشت سر هم نباشند به شاسی متصل می شود تاهم دوباره کاری بی مورد انجام نشود و هم خاشاک بدون مانع از بین آنها عبور کند. فاصله عرضی شاخه ها 30 سانتیمتر از یکدیگر و ارتفاع شاسی از سطح زمین حدود 60 تا 70 سانتیمتر می باشد. انواع مختلفی از تیغه ها در چیزل استفاده می شود که متداول ترین آنها تیغه چیزل قلمی است. اساس کار چیزل شکستن و خرد کردن خاک است نه زیر و رو و برگرداندن خاک، لذا بهترین کار را در خاک های خشک و سخت انجام می دهد و فواید چیزل در خاک خشک بهتر مشخص می شود. چنانچه خاک بیش از حد مرطوب باشد جای ساقه های گاوآهن چیزل در خاک باقی مانده و هیچ نوع عمل خرد شدن و نرم شدن خاک انجام نمی گیرد. در بازار قطعات و لوازم یدکی پایه چیزل شامل، ناخن، روبند و غلاف موجود می باشد.

دو مدل از چیزل در بازار وجود دارد که عبارتند از چیزل ساده و چیزل پکر. چیزل ساده که چیزل بدون کلوخ کوب است و چیزل پکر همان چیزل مرکب می باشد که ترکیب شده از چیزل در جلو و کلوخ خرد کن در عقب. ترکیب این دو وسیله در یکی از ادوات به نام چیزل پکر، موجب می شود تا دو عملیات شخم و کلوخ خرد کنی با یکبار حرکت تراکتور در زمین انجام شود و هم زمین کمتر فشرده شده و هم سریعتر آماده برای کشت شود.

در حال حاضر انواعی از این وسیله خاکورز تحت عنوان چیزل مرکب یا چیزل پکر در دو نوع 5 و 7 و 9 شاخه در داخل کشور تولید می شود که به مجهز به یک یا دو غلطک کلوخ کوب بوده که بعد از تیغه های چیزل قرار گرفته و کلوخ های ناشی از عمل شخم را خرد می کند. در چیزل مرکب 5 شاخه ای 2 شاخه در جلو و 3 شاخه در عقب، 7 شاخه ای 3 شاخه در جلو و 4 شاخه در عقب و در 9 شاخه ای 4 و 5 به ترتیب در جلو و عقب قرار گرفته است. ردیف جلو چون به خاک دست نخورده وارد می شود تعداد کمتری شاخه دارد تا کشش کمتری لازم داشته باشد و ردیف عقب چون از قبل خاک توسط ردیف جلو شکاف داده شده و کشش کمتری لازم دارد تعداد شاخه بیشتری نصب می شود. تعداد شاخه ها هم همیشه باید فرد باشد تا بتواند به طور متقارن روی تیرک نصب شود.

اجزای چیزل شامل شاسی، پایه یا آونگ چیزل، سوک یا تیغه و روبند و غلاف می باشد. پایه چیزل اسامی متعددی دارد از قبیل ساقه و آونگ چیزل. هر آونگ چیزل با یک پیچ نگهدارنده و یک پین برشی به قاب مخصوص خود که به شاسی متصل است، بسته می شود. چنانچه در حین عملیات خاکورزی، پایه ها به مانع سخت برخورد کنند، پین بریده شده و پایه ها حول پیچ نگهدارنده خود درون قاب به سمت عقب هدایت می شوند، به این ترتیب از آسیب رسیدن به تیغه و پایه جلوگیری می شود. جنس آونگ چیزل چیزل از فولاد ریخته گری شده می باشد تا در برابر سایش و فشارها مختلف، مستحکم و مقاوم باشد.