غلاف چیزل

غلاف چیزل

معنی چیزل در اصطلاح به ابزاری فلزی که لبه ها و نوک آن تیز شده و شکل داده شده تا چوب یا فلزات را برش دهد گفته می شود. به ابزارآلات متنوعی که ویژگی گفته شده را داشته باشد، چیزل می گویند. حتی ابزاری به نام چیزل دندان یا چیزل دندانپزشکی هم موجود هست. در فارسی گاوآهن چیزل بر اساس شکل تیغه آنها قلمی، پنجه غازی یا شفره ای نامیده می شود. گاوآهن چیزل برخلاف نوع برگرداندار و بشقابی خاک را برنمی گرداند، بلکه مانند ابزار چنگالی در خاک نفوذ می کند و آن را می شکافد و در آن شیار ایجاد می کند.

پس از گذشت سالها استفاده از نمونه های بسیار ساده گاوآهن چیزل تا نمونه های امروزی، همچنان هدف، هوادهی و بهم زدن خاک با کمی برگرداندن آن است. کاربرد گاوآهن های چیزل در مواردی توصیه میشود که برگرداندن خاک علی رغم اثرات مفیدی که می تواند داشته باشد، به دلایلی توصیه نمی شود. برای مثال، در مواردی که بقایای گیاهی به دلیل کنترل فرسایش نباید به زیر خاک بروند، یا ضمن محدود کردن تبخیر سطحی باید سبب نفوذ بهتر و ذخیره حداکثر رطوبت شوند. با چیزل می توان علف های هرز را کنترل کرد همچنین با کاربرد آنها در عمق هایی بیش از عمق گاوآهن های برگرداندار، می توان لایه سخت ناشی از کار مداوم گاوآهن های برگرداندار در عمقی ثابت را شکست.

از جمله مزایای چیزل آن است که، با توجه به برگردانده نشدن خاک به وسیله گاوآهن چیزل، مقاومت کششی آنها در واحد عرض کار و در واحد عمق کار معین، حدود نصف مقاومت کششی گاوآهن های برگرداندار است. البته در چیزل مرکب به دلیل اضافه شدن قسمت غلتک به پشت چیزل، مقاومت کششی افزایش می یابد اما باز هم از برگرداندار کمتر است. از این رو، در صورت عدم لزوم پوشش کامل بقایای گیاهی سطحی خاک، استفاده از چیزل اقتصادی تر و سرعت کاری آن نیز می تواند بیشتر باشد.

به دلیل تطبیق اکثر موارد بالا با وضعیت زمین های دیمزار، گاوآهن چیزل برای شخم این زمین ها بسیار مناسبند.

سرعت کاری به اندازه گاوآهن چیزل، توان در دسترس، شرایط خاک و نتایج دلخواه بستگی دارد. سرعت بیشتر باعث شکستن و پودر شدن بیشتر خاک می شود و خاک را محکم تر می کند و در شرایطی ممکن است آب را بهتر نگه داشته و فرسایش بادی را کاهش دهد. اما برای آماده سازی بستر بذر، خاکورزی با سرعت کمتر خاک نرم تری ایجاد می کند که نیاز به عملیات اضافی کمتری قبل از کاشت دارد.

اجزای چیزل شامل شاسی، پایه ها، غلاف و روبند و تیغه یا سوک های آن  می باشد. غلاف چیزل قطعه ای فولادی است که همراه با روبند، هر پایه چیزل را روی شاسی سوار می کند. پایه چیزل با یک پیچ برشی به غلاف وصل می شود. ویژگی مهم غلاف چیزل آن است که باید به قدر کافی دارای استحکام باشد تا در برابر فشار و بار مقاومت لازم را داشته باشد و دچار شکستگی نشود. برای اینکه بار زیادی به غلاف چیزل وارد نشود باید از پیچ برشی استاندارد استفاده کرد تا سر موقع بریده شود و فشار اضافی به غلاف چیزل نیاید.