پره دیسک کشاورزی

پره دیسک کشاورزی

دیسک های کشاورزی بسیار ادوات پر کاربرد و به نوعی همه کاره در کشاورزی هستند. پره های دیسک یکی از قطعات یدکی دیسک های کشاورزی می باشند که بسیار حائز اهمیت می باشند. پره های دیسک با خاک درگیر می شوند و درون آن فرو می روند. پره ها سختی خاک را می شکنند و خاک را تکان داده و مقداری پرت می کنند.

از لحاظ ظاهری و شکلی پره های دیسک به دو نوع تقسیم بندی می شوند. یک مدل شکل حالت پره کروی داره یعنی دیسک میشه یک قطاعی یا بخشی از دایره و در یک مدل دیگر، پره حالت مخروط یا مخروط ناقص دارد. بدین معنی که گودی یا دیواره پره در حالت کروی انحنا دار هست و در حالت مخروطی به صورت یک سطح صاف و مستقیم می باشد. نوع مخروطی معمولا عمل دیسک زدن را با شدت بیشتری نسبت به نوع کروی انجام می دهد. اما تمایل آن به گیرکردن در برخی از خاک های چسبنده زیادتر است. همچنین خاک در بین بشقابهای مخروطی بهتر حرکت می کند تا در بشقابهای کروی. چون فاصله سطح داخلی یک پره نسبت به پره مجاور از بالا تا پایین یکسان است. پره کروی چون مسیر حرکت خاک پیچیده تر است و یک خط صاف نیست و علاوه بر آن فاصله صفحه رویی و پشتی دو دیسک مجاور از بالا تا پایین متغیر است، خاک بیشتر فشرده می شود. و حرکت خاک سخت تر است. دیسک مخروطی چون سطح تماس کمتری با خاک دارند، بهتر در خاک نفوذ می کند و در یک نیروی ثابت عمق کار بیشتری دارند. در مقابل قدرت برگرداندن خاک توسط پره کروی بیشتر است چون حالت یک کاسه مانند را دارد که خاک را حمل کرده و پس از قدری بالا بردن رها می کند. بدین ترتیب خاک بهتر برگردانده می شود. پس از دقت در ویژگی های هر یک از دیسک های کروی و مخروطی نتیجه گرفته می شود که نفوذ پره مخروطی در خاک بیشتر است که برای خرد کردن بقایا و کندن ریشه های علف های هرز مناسب تر است و در ضمن به توان کشش کمتری هم نیاز دارند در مقابل دیسک با پره کروی همان حالت انحنا و کاسه مانندی که در لبه ها دارد هم خاک را تا حدی می چرخاند و حمل می کند و هم برمی گرداند که همه اینها منجر به خرد شدن بیشتر خاک میشود و فشار بیشتری هم که به خاک می آورد در خرد کردن بیشتر کلوخ ها مؤثرتر است. در ضمن خاک را هم با بذر و کود بیشتر مخلوط می کند.

مهمترین فاکتور در کیفیت کار پره های دیسک، جنس و سختی آنها می باشد. پره دیسک کشاورزی نباید از جنس ضعیفی باشد که زود ساییده شده و کوچک شده و قطر آن کم شود. جنس پره دیسک کشاورزی شبیه سوک گاوآهن است و باید در عین سختی انعطاف پذیر باشد تا زود دچار شکستگی و لب پریدگی نشود. زیاد هم نباید انعطاف پذیر باشد تا دچار خمش شود و خوب در خاک نفوذ نکند. جنس پره دیسک کشاورزی بنوان از فولاد ضد سایش می باشد که دوام طول عمری خوبی در خاک داشته باشد.

دو نوع کلی از پره های دیسک کشاورزی از لحاظ شکل ظاهری موجود است که پره لبه صاف یا دیسک لبه صاف و پره لبه دندانه ای یا لبه کنگره ای . پره لبه صاف برای خرد کردن کلوخ ها و خاکورزی مناسب تر است و پره لبه کنگره ای برای خرد کردن بقایا و علف های هرز مناسب تر می باشد. معمولا در دیسک های رایج در بازار، ردیف جلو چون با بقایای دست نخورده درگیر است از نوع دیسک لبه کنگره ای و ردیف عقب  از نوع دیسک لبه صاف بسته می شود.

یکی از معیارهای مهم در طبقه بندی دیسک ها که بر کارایی آنها تأثیر مستقیم هم می گذارد قطر پره های دیسک می باشد. در بازار هم قطر های مختلفی از پره دیسک کساورزی رایج است. پره های با قطر کمتر بهتر به داخل خام نفوذ می کنند چون سطح مقطع کمتری در تماس با خاک دارند. ولی اگر خاک نرم و سست باشد، پره های بزرگتر تا همق بیشتری نفوذ می کنند. چون قطر بزرگتری داشته و محور پره ها از زمین فاصله زیادتری دارد و در نتیجه فضا برای نفوذ بیشتر دیسک در عمق زیاد وجود دارد.

یکی از نکات مهم دیگر راجع به دیسک ها تیزی پره های آن است. تیزی پره ها هم در بریدن بقایا تأثیر بسیار خوبی داردو هم در خرد کردن کلوخ ها و خاکورزی. علاوه بر آن انرژی کمتری هم برای کشش از تراکتور می گیرد. در صورتی که نیاز داشتید که پره های دیسک کشاورزی را تیز کنید بهتر است این کار را از داخل انجام دهید و پره ها را از داخل تیز کنید.

نکته آخری که در مورد پره دیسک کشاورزی وجود دارد آنکه ضخامت پره ها هم  می تواند متفاوت باشد که در ایران کمتر به آنها پرداخته شده است. پره های با ضخامت بیشتر برای خاک های سخت و همراه با بقایای گیاهی زیاد کاربرد داشته و پره های با ضخامت کم برای دیسک زدن در حالت عمومی و خاک های نرمتر کارایی دارد.

انواعی قطرهای پره ها در بازار عبارتند از؛ پره های 24 اینچ دیسک برزیلی، پره 22 اینچی برای دیسک آفست کششی چرخدار و دیسک تاندوم کششی چرخدار و پره های 18 و 20 اینچی برای دیسک آفست سوار که بدون چرخ می باشد.

هر چه قطر پره دیسک کشاورزی بیشتر باشد دیسک سنگین تر است و بیشتر دیسک سنگین و پره های بزرگ در دیسک های آفست استفاده می شوند.

در کل می توان نتیجه گرفت که یک سری ویژگی ها در رابطه با کارایی دیسک ها حائز اهمیت است و به پره ها ویژگی و کاربرد خاصی می دهد. این ویژگی ها از قبیل قطر، ضخامت، تیزی و نوع لبه آنها می باشد که متناسب با هدف خود می توان از هر کدام استفاده کرد.