چرخ دنده ی دنده 2 و 4

جعبه دنده های تراکتور ها درمدل های مختلفی ساخته شده است، ولی جعبه دنده ی تراکتور های 240 و 285 از یک مدل بوده و در این جعبه دنده از دنده های کشویی استفاده شده است.

ویژگی برتر این دنده ها نسبت به مدل های دیگر ساده بودن ساختار جعبه دنده می باشد. ولی معایبی هم دارد؛ در زمان تعویض دنده، اگر سرعت حرکت با سرعت موتور یکی نباشد، دنده ها به خوبی جا نخورده و امکان خلاص شدن نیز وجود دارد. جعبه دنده های کشویی بیشتر در تراکتور ها مورد استفاده قرار گرفته که این جعبه دنده ها از دو یا سه شافت که بر روی آن، دنده ها به صورت کشویی نصب می شوند.

ساختار جعبه دنده های کشویی به این صورت است که نیروی چرخش از سمت سیستم کلاچ توسط یک شافت وارد جعبه دنده شده و این نیرو توسط دو عدد دنده که برروی شافت پایینی و بالایی نصب شده، نیرو به شافت پایین رسیده و شافت پایین که به صورت دائم از زمان روشن شدن موتورشروع به چرخش می کند وهرکدام از دنده های بالا با دنده ی پایینی روبه روی خود درگیر شود، نیرو از شافت پایینی به شافت بالایی انتقال می یابد و از آن قسمت نسبت به تعداد دنده های که با یکدیگر درگیر شود، سرعت چرخش کم یا زیاد می شود. انتخاب دنده که کدام دنده با شافت پایینی درگیر شود، به عهده ی راننده است. این امکان که همزمان هر دو دنده درگیر شود وجود ندارد. دنده های شافت بالایی به صورت کشویی می تواند بروی شافت حرکت کند. هر کدام از دنده ها با یک ماهک دنده در تماس می باشد تا ماهک حرکت دنده را کنترل کند. به دلیل اینکه در داخل جعبه دنده قطعات زیاد نشود و از یک ماهک برای دو عدد دنده به صورت همزمان استفاده شده و این دو دنده به یکدیگر متصل می شود. این دنده ها درلیور دنده نیز رو به روی یکدیگر قرار دارد و در زمان تعویض دنده، زمانی که ماهک دنده را در وسط نگه می دارد هیچ کدام از دنده ها درگیر نیست و اگر رو به جلو یا عقب حرکت کند، یکی از دنده ها درگیر شده و باعث چرخاندن شافت می شود.

چرخ دنده ی 2 و 4 در جعبه دنده ی تراکتور های 240 ،299 و 285 به یکدیگر چسبیده اند و هردوی این دنده ها توسط یک ماهک کنترل می شود. از یکی از این دو دنده خراب شود نمیتوان آن را جداگانه تعویض نمود و باید هر دو چرخ دنده ی 2 و 4 تعویض شود.

نسبت تعداد دندانه های شافت پایینی با دندانه های  شافت بالایی تعیین کننده ی سرعت چرخش یا سرعت حرکت تراکتور می باشد. اگر تعداد دندانه های دنده ی محرک کمتر از تعداد دندانه های دنده ی متحرک باشد، سرعت حرکت کم می شود و قدرت افزایش می یابد. اگر تعداد دندانه های دنده ی محرک زیاد باشد و تعداد دندانه های دنده ی متحرک کم باشد، سرعت حرکت زیاد شده و قدرت کاهش می یابد.

دنده های داخل جعبه دنده باید پس از ساخته شدن توسط عملیات سختکاری به جنس سخت تبدیل شده و مانع خرد شدن سریع آن ها در داخل جعبه دنده شود.