تیغه های روتیواتور
یکی از ادوات مهم خاکورزی روتیواتورها می باشد. روتیواتور یا خاک هم زن از نظر سبک کار و توانی که از تراکتور میگیرد در بین ادوات خاکورزی به نوعی منحصر به فرد است. معمولا ادوات خاکورزی پشت تراکتور کشیده شده و از توان مالبندی تراکتور استفاده می کنند اما روتیواتور از توان دورانی یا محور تواندهی pto تراکتور بهره می گیرد. کاربرد خاک همزن یا روتیواتور برای انجام خاکورزی اولیه نسبتا محدود است؛ یعنی نمی توان گفت این وسیله را می توان به جای گاوآهن استفاده کرد. به چند دلیل؛ اولا، در مقایسه با گاوآهن به توان بیشتری نیاز دارد. البته نوع توانی که از تراکتور می گیرند متفاوت است. در گاوآهن به توان کششی تراکتور نیاز است و بحث کشش تراکتور مطرح است ولی در خاک همزن بحث توان دورانی و توان روی محور pto مطرح است. در مجموع توان مورد نیاز روتیواتور بیشتر از گاوآهن است. دوما، درجه پودرسازی و هوادهی به خاک به وسیله آن بسیار زیاد است. در کل دو علت توان بیشتر و پودر کردن بیش از حد خاک باعث عدم استفاده از خاک همزن به جای گاوآهن می شود. از این رو در صورت کم عمق بودن شخم و در صورت عدم وجود شرایطی که به پودرسازی و هوادهی منجر شود، از جمله باغ ها و شالیزارها، می توان آنرا به کار برد. ضمن اینکه عمق کاری روتیواتور همانطور که اشاره شد، از گاوآهن و چیزل کمتر است.
علاوه بر اینها روتیواتور ثابت در مزرعه کارهای مختلفی اعم از خردکردن کلوخ ها و خاکورزی ثانویه، خرد کردن علف های هرز، مخلوط کردن آنها با خاک و در مواردی که خاک نرم یا مرطوب باشد به عنوان شخم یا خاکورزی اولیه هم بکار می رود. یک کاربرد مهم روتیواتور هم در شالیزار است که باعث می شود خاک و آب به خوبی مخلوط شود و باصطلاح گل شده تا زمین برای نشاکاری آماده شود.
با تنظیم میزان بالا بودن کاپوت یا حفاظ پشتی، اندازه ذرات خردشده تغییر می کند. هر چه بالاتر باشد ذرات یا کلوخ های درشت تر و هر چه پایین تر باشد کلوخ ها ریز تر می شود. قابل ذكر است كه بعد از استفاده از روتیواتور، نیازی به استفاده از دیسک نیست. چون روتیواتور علاوه بر شخم زدن، کلوخ ها را نیز خرد می کند. یک صفحه پشت روتیواتور وجود دارد که مانع پرتاب شدن کلوخ ها می گردد. این صفحه علاوه بر این کار، باعث بهتر خردشدن کلوخ ها و همچنین صاف کردن سطح زمین نیز می گردد. بنابراین معمولا بعد از روتیواتور نیازی به لولر هم نمی باشد.
این روتیواتور به صورت ثابت پشت تراکتور قرار می گیرد بدین معنی که در مرکز تراکتور قرار گرفته و آفست نمی شود و به چپ یا راست نمی رود. روتیواتور ثابت دنده ای بنوان از بهترين كيفيت موجود در بازار به شما عرضه مي شود. گاردان استفاده شده در دستگاه از نوع کلاچ دار و ساخت کشور ترکیه است. گاردان کلاچ دار موجب می گردد وقتی پره های روتیواتور به یک شیئ سخت برخورد کند، گاردان به صورت هرز بچرخد تا از فشار مضاعف به گیربکس، دنده ها، پره ها و سایر اجزای انتقال نیرو و حتی خود تراکتور جلوگیری کند. زمانی که مانع از سر راه پره ها دور شد، سیستم دوباره همانند قبل کار خواهد کرد. مکانیسم انتقال نیرو به روتور توسط دنده انجام می شود. در کل مکانیسم های انتقال نیروی دنده ای، دوام و عمربالاتری دارد و مقداری هم سر و صدای کمتری نسبت به زنجیری دارد.
روتیواتور کشویی
روتیواتور کشویی روتیواتوری است که می تواند به سمت راست ( و بعضا چپ یا راست) تراکتور به صورت عرضی حرکت کرده و پشت تراکتور در وضعیت آفست قرار بگیرد. یعنی این روتیواتور هم می تواند آفست باشد و هم در مرکز. بیشتر کارایی باغی دارد تا بتواند تا حد قابل توجهی به تنه درختان نزدیک شود و کار قطع کردن و خرد کردن علف های هرز را انجام دهد و یا برای سله شکنی و هوادهی به خاک و خاکورزی به کار برود. کشویی شدن آن هم به صورت دستی انجام می شود و هم به صورت هیدرولیکی.
روتیواتور بازویی
روتیواتور بازویی یک روتیواتور با امکانات بیشتر از دیگر روتیواتور ها می باشد که در باغات کارایی دارد و می تواند کاملا به تنه درخت نزدیک شود. انواع متفاوتی از روتیواتور بازویی در بازار وجود دارد. معمولا دو جک هیدرولیک دارد که یک جک روتیواتور را آفست می کند و رتیواتور می تواند به تنه درخت نزدیک شود و از جک دیگر برای زاویه گرفتن عمودی استفاده می شود و روتیواتور می تواند در جوی های انتقال آب کارایی داشته باشد و در یک سطح شیبدار هم عملیات انجام دهد. یک مدل از روتیواتورهای بازویی روتیواتور بازویی سنسوردار می باشد. ویژگی قابل توجه این رتیواتور آن است که می تواند بین درختان رفته و فاصله بین آنها را عملیات انجام دهد. این روتیواتور وقتی به تنه درخت می رود به صورت هیدرولیکی و یک جک جمع می شود و پس از عبور از درخت دوباره باز می شود.
تیغه های L شکل
انواع مختلفی از تیغه ها برای روتیواتور یا گاوآهن های دوار موجود است. اما تیغه روتیواتور L شکل معمول ترین آنهاست. تیغه L شکل در شرایطی که خاشاک سنگین است بر سایر تیغه های روتیواتور ارجحیت دارد. چون سطح تماس بیشتری با خاک دارد محدوده بیشتری را تحت تأثیر قرار می دهد و بیشتر خاشاک را با خاک مخلوط می کند. این تیغه های روتیواتور برای از بین بردن علف های هرز بهتر از سایر تیغه های روتیواتور بوده و معمولا خاک را کمتر خرد می کنند. در اصل یکی از کاربرد های روتیواتور یا تیلر دوار برش و مخلوط کردن بقایا یا خاک است. طی یک تحقیق مشخص شده که تیغه های L شکل، مواد شیمیایی را هم از لحاظ عرضی و هم عمقی بهتر توزیع می کنند.
تیغه های C شکل
یکی از تیغه های مرسوم در روتیواتور یا گاوآهن دوار، تیغه های روتیواتور C شکل می باشد. نفوذ در زمین های سخت با تیغه های روتیواتور C شکل ممکن است آسانتر باشد. چون سطح تماس کمتری با خاک دارد و در نتیجه فشار بیشتری به خاک وارد می کند. این تیغه های روتیواتور دارای انحناء بیشتری نسبت به تیغه های روتیواتور L شکل هستند و از آن جایی که تمایل کمتری به مسدود کردن محور گردنده دارند. چون لقمه کوچکتری نسبت به نوع L برمی دارد و تمایل به گیرکردن خاک با رطوبت بالا که حالت چسبندگی به خود گرفته، بین محور گردنده و روکش محور کمتر می شود. برای کار در خاک های سنگین و مرطوب توصیه می شوند. رطوبت منظور حدی از رطوبت است که خاک حالت چسبندگی به خود می گیرد.