خاکورز حفاظتی

خاکورزی

خاکورزی به آن دسته از عملیات مکانیکی روی خاک گفته می شود که برای بهم زدن خاک به منظور پرورش گیاهان زراعی انجام می شود. هدف از خاکورز حفاظتی، فراهم کردن محیط مناسب برای سبز شدن بذر، رشد و نمو ریشه، مهار علف های هرز، کنترل فرسایش و رطوبت خاک است.

سیستم های خاکورزی

یک سیستم خاکورزی از مراحل ویژه و پی در پی و با ترکیبی خاص تشکیل شده که به منظور افزایش عملکرد گیاهان زراعی، از بین بردن علف های هرز، مدیریت بقایای گیاهی، افزودن مواد اصلاحی و کود شیمیایی به خاک، اصلاح وضعیت حرارتی و رطوبتی خاک، کاهش سختی خاک، تهیه بستر مناسب برای کشت بذر و رشد ریشه انجام می گیرد. برای برآورده کردن نیازهای این سیستم جدید، ادوات خاکورز حفاظتی تغییر کرده و یا مورد بازنگری قرار گرفته اند. بزرگترین دگرگونی در سیستم خاکورزی، تغییر جهت آن به سمت کشاورزی حفاظتی بوده است. این تغییر در پاسخ به نگرانی برای کاهش هزینه انرژی، فرسایش خاک و هزینه های انجام عملیات بوده است. به طور کلی سیستم های خاکورزی به دو دسته کلی تقسیم می گردند که عبارتند از:

الف- خاکورزی مرسوم یا سنتی شامل انواع رایج و متداول در فرهنگ کشاورزی کشور از قبیل خاکورزی اولیه و ثانویه.

ب- خاکورزی حفاظتی شامل سیستم های کم خاکورزی ( خاکورزی پوششی، نواری و پشته ای) و سیستم های بدون خاکورزی.

خاکورزی مرسوم

خاکورزی مرسوم شامل عملیات خاکورزی اولیه و ثانویه می باشد. خاکورزی مرسوم عبارت است از شخم زدن با گاوآهن برگرداندار و سپس دیسک زدن. در این نوع خاکورزی، خاکورز حفاظتی خاک را به صورت کامل برگردانده و بقایای گیاهی در سطح خاک باقی نمی ماند (شکل 1).