قطعات یدکی کولتیواتور

لوازم و قطعات یدکی کولتیواتور

کولتیواتور پایه پلوسی

کولتیواتور یکی از ادوات چند منظوره و چند هدفه در کشاورزی می باشد. هم برای خاکورزی قبل از کشت استفاده می شود که در آنجا برای خرد کردن کلوخ ها و نرم کردن سطح زمین و هوادهی و تازه کردن خاک کارایی دارد و از طرفی هم برای مرحله داشت و پس از کشت محصول برای سله شکنی و وجین علف های هرز به کار می رود. این کاربرد متنوع منجر به تولید طیف متنوعی از کولتیواتورها شده است. کولتیواتورهای پایه پلوسی، کولتیواتورهای پایه کویلی، کولتیواتورهای پایه بلند صادراتی و کولتیواتور پایه ثابت صادراتی از انواع کولتیواتور هستند. این کولتیواتورها از نظر نوع شاسی، پایه و نوع سوک با هم متفاوت هستند. قطعات یدکی کولتیواتور در انواع آن شامل پایه و نوک یا سوک می باشد. پایه ها چون در معرض فشار و تنش از طرف خاک هستند باید جنس سختی داشته باشند که معمولا از فولاد ریخته گری می باشد. همچنین پایه معمولا با فنر یا به صورت کویلی ارتعاش به خود می گیرند تا بتوانند بهتر موانع را رد کنند. ضمن اینکه در کولیتواتور پایه ثابت سنگین، پیچ برشی برای حفاظت از پایه تعبیه شده است. دو مدل سوک به عنوان قطعات یدکی کولتیواتور بیشتر رایج است که عبارتند از پنجه غازی و بیلچه ای. پنجه غازی برای کار در عمق کم و وجین علف های هرز و بیلچه ای برای کار در عمق زیادتر و قطع ریشه علف های هرز در زمین های سخت و سنگین کارایی دارد.

اصول و کاربرد کولتیواتور

کولتیواتورهای مزرعه، ویژگی های گاوآهن چیزل را دارد، اما در ابعاد ساختاری و کاری کوچکتر. موارد کاربرد آن عبارتند از: نرم کردن خاک در زمین های شخم خورده قبلی و آماده سازی بستر بذر در عمق نسبتا زیاد بخصوص در زمینهایی که برای کاشت گیاهان زراعی غده ای مانند چغندر قند، سیب زمینی در نظر گرفته شده اند، کنترل علف های هرز، از جا کندن بقایای کشت قبلی بخصوص غلات و ایجاد مالچ سطحی، خاکورزی در زمین های آیش، احیای مراتع و علفزارها، تهویه هوا و ایجاد سطحی که برای جذب رطوبت بیشتر آماده و نسبت به فرسایش آبی و بادی مقاوم باشد.

طراحی، ساختار کلی و کارکرد کولتیواتور به گاوآهن چیزل شباهت دارد. هر دو دستگاه می توانند در خاک سخت نفوذ کرده و کلوخه ها را خرد کنند. اجزای کولتیواتور عبارتند از شاسی، پایه و سوک یا تیغه آن. پایه ها روی دو ردیف جلو و عقب، به صورت زیگزالی به شاسی وصل می شوند تا همپوشانی کمتری روی کار همدیگر داشته باشند و همچنین بقایای گیاهی راحت بین شاخه ها عبور کند.

یکی از کاربرد های مهم کولتیواتور در مرحله داشت محصولات کشاورزی می باشد. عملیات داشت یعنی بعد از کاشت محصول تا زمان برداشت آن در کارهایی از قبیل سله شکنی و خاک دادن پای بوده می توانند توسط کولتیواتورها انجام بگیرند. به همین دلیل کولتیواتور به عنوان یک روش مکانیکی مبارزه با علف های هرز شناخته می شود. در روش مکانیکی از ابزار دستی مثل داس یا بیل و ادوات تراکتوری مثل کولتیواتور استفاده می شود. از جمله مزیت های مهم روش مکانیکی مبارزه با علف هرز آن است که برعکس روش سمپاشی، خاک و گیاه آلوده به محلول شیمیایی نمی شوند و عوارض کمتری برای زمین دارد. البته بعضا به دلیل حجم بالای علف های هرز یا نوع آنها و نوع کشت که تراکتور نمی تواند درون مزرعه حرکت کند، لاجرم به استفاده از سموم شیمیایی می باشیم.

تنظیمات عمومی و شرایط کار با کولتیواتورها؛

به منظور انجام عملیات دقیق کنترل علف های هرز از این نوع کولتیواتورها و جهت کاهش آسیب به گیاه اصلی انجام یک سری تنظیمات روی کولتیواتور ضروری است. با اجرای این تنظیمات می توان بهترین کیفیت کار و بالاترین راندکان را از کولتیواتور انتظار داشت. در ادامه تنظیمات عمومی کار با کولتیواتور آمده است. لازم به ذکر است که منظور از کولتیواتور شاخه ای همان کولتیواتورهای مرسوم می باشد.

• برای اجرای صحیح عملیات، دستگاه باید در جهت طولی و عرضی تراز شود. تراز عرضی پنجه های سوار شونده یا همان کولتیواتور به وسیله بازوی رابط سمت راست و تراز طولی به وسیله بازوی وسط انجام می شود. این کار در حد دقت چشم صورت می گیرد. به طوری که کاربر با نشستن در پشت و کنار کولتیواتور و قرار گرفتن دستگاه در یک زمین مسطح این کار را انجام می دهد.
• عمق کار کولتیواتورهای شاخه ای سوار شونده با بازوها و اهرم های هیدرولیک تراکتور انجام می شود. برای تنظیم سرعت پیشروی مطلوب، راننده باید سعی کند این سرعت را ثابت نگه دارد. برای این منظور استفاده از دنده مناسب و استفاده از گاز دستی در هنگام انجام عملیات توصیه می شود. تنظیم دنده مناسب به منظور دستیابی به سرعت مطلوب، باید قبل از انجام عملیات، در حاشیه مزرعه صورت گیرد.
• تنظیم فاصله چرخ ها، چرخ های تراکتور باید طوری تنظیم شوند که در جوی های ایجاد شده جهت آبیاری حرکت کنند و توصیه می شود که در هنگام کار با کولتیواتور از چرخ های باریک استفاده شود. عرض چرخ های تراکتور یعنی فاصله مرکز چرخ ها، باید سه برابر فاصله بین ردیف های کشت یا ضریبی از این فاصله باشد.

البته به علت اینکه چرخ های باریک تراکتور نسبت به چرخ های پهن فشار بیشتری بر سطح خاک وارد می کنند بهتر است که تیغه انواع کولتیواتورهایی که پشت چرخ های تراکتور بسته می شوند حدود 2 تا 3 سانتیمتر عمیق تر از سایر تیغه ها بسته شوند تا اثر فشردگی چرخ ها از بین بروند. سایر تیغه های کولتیواتور باید در عمق یکسانی به کار روند.

کولتیواتور فنر دار پنجه غازی

• تنظیم عمق کار، در صورت وجود چرخ های تنظیم، عمق کار را می توان با این چرخ ها تنظیم نمود. در غیر این صورت باید تیغه های کولتیواتور طوری تنظیم شوند که نفوذ عمودی تیغه ها در حد مناسبی باشد طوری که تیغه ها تمایل به نفوذ زیاد در خاک نداشته باشند. عمق کار در مورد کولتیواتورهای پنجه غازی و بیلچه ای 5 تا 10 سانتیمتر، می باشد. در بعضی از کولتیواتورها برای کمک به نفوذ در زمین های سخت از فشار فنر استفاده می شود.
• تنظیم میزان خاک دهی پای بوته ها، مقدار خاکی که روی هر ردیف کشت ریخته می شود به سرعت پیشروی، عمق کار و وضعیت قرار گیری تیغه ها بستگی دارد. این تنظیمات باید بر اساس شرایط مزرعه پیش بینی شود. هر چه سرعت پیشروی و عمق کار بیشتر باشد خاک بیشتری پای بوته ها ریخته می شود. استفاده از حفاظ فلزی در مراحل ابتدایی رشد محصول اصلی جهت حفاظت گیاه و زیر خاک نرفتن آن ضروری است.

• شرایط رطوبتی مناسب برای کار با کولتیواتورها، اغلب کولتیواتورها در شرایط گرم و خشک مؤثرتر هستند. چرا که در این شرایط علف های هرزی که از ریشه درآورده شده اند قبل از تولید ریشه های جدید خشک می شوند. بنابراین عملیات کولتیواتور زنی زمانی بهترین نتیجه را می دهد که خاک خشک و هوا گرم باشد.

منضمات کولتیواتور

یک سری ضمائم بعضا در کولتیواتورها به کار می رود که در این مقاله مختصری راجع به آنها توضیح داده می شود. انواع ضمائمی که می تواند در کولتیواتور استفاده می شود عبارتند از؛ چرخ حامل که به شاسی متصل است و نقش حمل و نقل یا تنظیم عمق را به عهده دارد. پشته ساز، که در حین عملیات به بازسازی مجدد پشته های محصول اصلی کمک می کند. خاک دهنده پای ردیف های کشت، در حین اجرای عملیات پای بوته ها خاک می دهد. سپرهای محافظ، که در سرعت زیاد از ریختن خاک روی گیاه اصلی جلوگیری می کند. محافظ های غلطشی (Rolling) بسیار مناسب هستند برای مزارع با خاشاک زیاد، چون که بقایا را برش می دهند. همچنین نوع غلطشی چون می چرخند در سرعت های بالا هم کارایی خود را حفظ می کنند. یک نوع محافظ کلاهی هم وجود دارد که حداکثر محافظت از گیاه را انجام می دهد.

قطعات یدکی کولتیواتور

از نظر نوع کلی می توان گفت چهار نوع کولتیواتور در بازار برای کشاورزان رایج است که عبارتند از کولتیواتور پایه پلوسی، کولتیواتور پایه بلند صادراتی که دارای فنر هم می باشد، کولتیواتور بدون فنر پایه کویلی و کولتیواتور پایه ثابت سنگین صادراتی.

قطعات یدکی کولتیواتور پایه پلوسی که در انواع 7، 9 و 11 شاخه وجود دارد شامل پایه و سوک یا تیغه کولتیواتور می باشد. به دلیل انحنای خاصی که پایه پلوسی آن دارد، سوک آن یکطرفه یا یک سر می باشد و از سمت مقابل آن نمی شود برای خاکورزی استفاده کرد. این نوع سوک کولتیواتور برای خاک ورزی و شکستن کلوخ ها و از ریشه کندن علف های هرز مناسب می باشد. پایه کولتیواتور از جنس فولاد می باشند تا سختی مناسبی داشته باشند و زود خم نشوند. در مجموع این کولتیواتور به عنوان یک کولتیواتور سبک مطرح می باشد که شاسی آن هم از نبشی ساخته شده است.

کولتیواتور کویلی پنجه غازی

قطعات یدکی کولتیواتور پایه بلند صادراتی شامل فنر، پایه و بیلچه پنجه غازی یا سوک پنجه غازی آن می باشد. در این نوع کولتیواتور برای اینکه پایه ارتعاش داشته باشد و بتواند کلوخ های سطحی را بهتر خرد کرده و علف های هرز را بهتر قطع کند، از فنر استفاده شده است. همچنین این قطعه را فنر شناوری هم می گویند، چون موجب می شود تا عمق کاری یکسان بوده و پستی ها و بلندی های زمین بهتر طی شود. جنس فنر مهمترین فاکتور انتخاب آن است، در صورت انتخاب جنس ضعیف، خیلی زود فنر دچار خستگی شده و مرتعش نمی شود و طول آن ثابت می ماند. بیلچه یا سوک پنجه غازی کولتیواتور بسیار مناسب برای قطع علف های هرز در عمق کم می باشد. به این نوع کولتیواتور اصطلاحا پنجه غازی هم گفته می شود. جنس پنجه غازی برای اینکه زود دچار سایش نشود از اهمیت بالایی برخوردار است. شاسی این نوع، از نبشی سنگین ساخته می شود و همین طور جنس پایه از فولاد ضدسایش می باشد که دوام و استحکام بالایی دارد.

قطعات یدکی کولتیواتور پایه کویلی شامل پایه و ناخن یا سوک کولتیواتور می باشد. پایه این نوع کولتیواتور به صورت فنری و پیچیده بوده تا ارتعاش کند و فشارهای از طرف خاک را بهتر تحمل کند. ارتفاع پایه ها کوتاه بود که باعث کاهش فشار و تنش به پایه می شود. پایه کویلی ساخت کشور ایتالیا می باشد. دو مدل ناخن یا سوک در کولتیواتور پایه کویلی استفاده می شود که عبارتند از ناخن فورجی و ناخن پنجه غازی. ناخن پنجه غازی دارای عرض بیشتر است و کمتر در زمین فرو می رود و برای علف های هرز مناسب تر است. ناخن فورجی هم دارای استحکام و دوام بالایی است.

قطعات یدکی کولتیواتور پایه ثابت سنگین صادراتی شامل پایه کولتیواتور و سوک می باشد. این کولتیواتور جزء مستحکم ترین کولتیواتورها می باشد چون که شاسی آن از قوطی صنعتی ساخته شده است. سوک آن از نوع پنجه غازی بوده که برای قطع علف های هرز بسیار مناسب می باشد. این کولتیواتور مناسب کار در زمین های سخت و خاک سنگین ساخته شده اند و به همین دلیل دارای پیچ برشی می باشند تا در صورت مانع در خاک ابتدا پیچ بریده شده و به پایه و شاسی آسیبی نرسد. پیچ برشی هم یکی از قطعات یدکی کولتیواتور پایه ثابت می باشد.

کولتیواتور پایه ثابت سنگین صادراتی

یک سری قطعات یدکی کولتیواتور هم وجود دارند که قطعه ریزی هستند که در همه کولتیواتورها مشترک می باشند مثل پیچ های کولتیواتور. پیچ های کولتیواتور همه از گرید 8.8 می باشند که از پیچ های خشکه محسوب می شوند و سختی و مقاومت بالایی دارند.

در انتخاب قطعات یدکی ادوات کشاورزی یکی از مهمترین فاکتورها، بحث کیفیت و جنس قطعات می باشد. مخصوصا در ادوات خاکورزی چون با خاک درگیر هستند، سختی و مقاومت آنها نقش بسیار تعیین کننده ای در کیفیت آنها دارد. بهترین و مطمئن ترین راهکار برای تعیین سختی قطعات، تست آزمایشگاهی آنها می باشد. چون کار تست برای کشاورزان معمولا سخت می باشد، تیم متخصص بنوان، با استفاده از نظرات کارشناسان این حوزه و با اتکا بر اطلاعات دقیق، ادوات با کیفیت و با دوام را به کشاورزان معرفی می کند. 

قیمت قطعات کولتیواتور، با توجه به نوساناتی که در بازار است، به صورت قطعی مشخص نیست. اما تیم متخصص بنوان این اطمینان خاطر را به کشاورزان می دهد که از لحاظ قیمت یا لیست قیمت انواع قطعات یدکی کلتیواتور و کیفیت، بهترین ها را در اختیار آنها قرار دهد.