گیربکس روتیواتور
گیربکس روتیواتور یکی از قطعات مهم در روتیواتور ها می باشد. چند وظیفه مهم را گیربکس ها در روتیواتور انجام میدهند. یک اینکه جهت چرخش را عوض می کنند. یعنی چرخش روی گاردان به صورت طولی می باشد اما بعد از گیربکس، چرخش شافت به صورت عرضی می شد و یک تغییر زاویه 90 درجه انجام می شود که این شکل از انتقال نیرو بیشتر در روتیواتورهای ثابت و تا حدی روتیواتور کشویی انجام می شود.
علاوه بر تغییر جهت، یک وظیفه دیگری که گیربکس های روتیواتور به عهده دارند کاهش سرعت دورانی می باشد. شافت ورودی به روتیواتور دارای سرعت چرخش 540 دور بر دقیقه می باشد که این سرعت برای خاکورزی و خرد کردن کلوخ ها بسیار زیاد می باشد و منجر به فرسایش شدید خاک می شود. بنابراین در گیربکس روتیواتور سرعت کم می شود که بستگی به نسبت دنده های داخل گیربکس دارد. یک مرحله دیگر سرعت در دنده های کناری و سر شافت تیغه ها کم می شود و بدین ترتیب سرعت دوران شافت تیغه ها به حدود 200 دور بر دقیقه می رسد.
دو مدل کلی از گیربکس ها در روتیواتور رایج است یکی گیربکس تک سرعته یا تک حالته و دیگری گیربکس چهار سرعته یا چهار حالته می باشد. گیربکس تک حالته یعنی فقط یک گزینه دارد و همیشه با یک نسبت ثابت سرعت را انتقال می دهد و بیشتر در روتیواتور های 48 پره و کمتر مورد استفاده قرار می گیرد. البته دو مدل گیربکس تک حالته وجود دارد که در اندازه دنده ها، با هم تفاوت دارند. یعنی روتیواتورهای کوچک گیربکس تک حالته کوچک و روتیواتورهای بزرگ تر تا 48 پره، از گیربکس تک حالته بزرگ استفاده می کنند.
گیربکس چهار حالته، گیربکسی است که چهار نسبت سرعت را منتقل می کند و کشاورزان می توانند با توجه به کاربردی که از روتیواتور دارند، نسبت سرعت مناسب را انتخاب کنند. با تغییر دنده های داخل آن نسبت سرعت تغییر می کند و می توان چهار سرعت خروجی گیربکس را ایجاد کرد. دو مدل گیربکس چهار حالته هم وجود دارد که بر حسب اندازه های دنده آن تقسیم بندی می شوند. گیربکس روتیواتور چهار حالته بزرگ برای روتیواتور های 60 پره به بالا و گیربکس چهار حالته کوچک برای 54 پره استفاده می شود.
لازم به ذکر است وقتی که نیاز است خاک خیلی خرد شود از سرعت های بالاتر خروجی گیربکس و وقتی خاک سخت بوده و خاکورزی اولیه انجام می شود و نیاز نیست که خاک خیلی خرد شود از سرعت پایین تر دوران شافت در خروجی گیربکس استفاده می شود.
گیربکس روتیواتور از قطعات کوچکتری داخل خود تشکیل شده است. که شامل دنده های آن، شافت ها، بلبرینگ و کاسه نمد ها می باشد. گیربکس چهار سرعته تعداد دنده بیشتری دارد و گیربکس تک سرعته فقط دو دنده دارد. معمولا توصیه می شود تا در صورت خرابی یک دنده همه قطعات شامل دنده و بلبرینگ و کاسه نمد با هم و یک جا تعویض شود و فقط یک قطعه عوض نشود. چون قطعات با هم درگیر بوده و خرابی یکی، دیگر قطعات را هم به تدریج خراب می کند. ضمن اینکه توصیه می شود همیشه دو سوم از حجم گیربکس پر از واسکازین باشد تا عمر قطعات گیربکس روتیواتور بیشتر باشد.