زیرشکن

زیرشکن تک خیش

یکی از مشکلاتی که در کشاورزی پیش میاد مسأله فشردگی خاک یا فشردگی لایه های زیرین خاک و پایین تر از عمق 25 سانتیمتر یا پایین تر از عمق شخم هست. استفاده از گاوآهن برگرداندار به تدریج باعث میشود تا لایه خاک پایین تر از شخم، فشرده شود و علت دیگر عبور و مرور زیاد و کنترل نشده تراکتور در زمین کشاورزی هست که باعث این مشکل میشود. به این لایه سخت هارد پن hard pan هم گفته می شود.

یک سری روش های علمی وجود دارد برای اینکه بفهمیم که چه موقع باید از گاوآهن زیرشکن یا ساب سویلر استفاده بکنیم و کی خاک فشرده هست. مثل روش استفاده از شاخص مخروطی یا con index. روش های علمی با اینکه دقیق هستند ولی چون نیاز به ابزار و وسایل خاص دارند استفاده از آنکه برای کشاورز یا بهره بردار سخت هست، به همین دلیل یک سری روش های ساده و تجربی برای تشخیص فشردگی خاک ارائه می شود. این روش ها عبارتند از؛ کندن زمین در قسمت های مختلف اگر با سختی خاک همراه باشد نشان دهنده خاک فشرده است. روش بعدی اینکه اگر در حین آبیاری، آب پایین نرفت باز هم علامت سفتی خاک است. زردی گیاه در قسمت های مختلف محصول و شکل نامناسب محصولات غده ای هم بیانگر آن است که خاک در قسمت های مختلف فشرده است. ضمن آنکه روش های دیگری مثل کاهش عمق نفوذ ریشه، کاهش عملکرد محصول برای تشخیص فشردگی وجود دارد.

ساب سویلر چیست؟ کاربرد زیرشکن در کشاورزی شکستن لایه سخت و فشرده خاک می باشد. از جمله فواید زیرشکن شکستن سخت لایه و بهبود عملکرد محصول می باشد. زیر شکن تا حدود زیادی شبیه چیزل می باشد . تقریبا از همان اجزاء تشکیل شده است. مانند چیزل تشکیل شده از شاسی، شاخه ها یا خیشهای متصل به شاسی و تیغه ها یا ناخن هایی که به قسمت پایین شاخه ها متصل می شوند. اما جدا از اینکه کاربرد متفاوتی دارند، از لحاظ ساخت زیرشکن و ظاهری هم حداقل دو فرق عمده با چیزل دارند. اولین تفاوت اینکه اجزاء زیر شکن به خصوص شاخه آن باید ضخیم تر، محکم تر و سنگین تر باشد که این به دلیل عمق بیشتر و کار سنگین تر آن می باشد. دومین تفاوت اینکه تعداد شاخه های زیر شکن روی یک شاسی معمولا از چیزل کمتر است. تا حدی که زیر شکن تک شاخه ای هم وجود دارد که برای عمق های زیاد است ولی چیزل تک شاخه ای نداریم.

خیش ها با پیچ و مهره به شاسی متصل می شود و در نتیجه امکان جابه جایی و در نتیجه تغییر فاصله بین آنها وجود دارد. در اغلب موارد، در مکانیسم ارتباط شاخه ها به شاسی یا میل افزار پین یا پیچ برشی در نظر گرفته می شود تا در صورت لزوم و در صورت بیش باری و برخورد با سنگ یا مانع سخت بریده شده و زیر شکن و تراکتور را در برابر بیش باری محافظت نماید.

ناخن یا تیغه شاخه که در معرض سایش زیاد قرار دارد که دو طرفه است یعنی دو طرف آن قابل استفاده می باشد و همچنین قابل تعویض است. وقتی یک طرف آن دچار سایش شد، باید از طرف دیگر استفاده کرد.

چون شخم زیر شکن و عملیات زیرشکنی در عمق پایین انجام می شود، قسمت جلویی شاخه هم در معرض فرسایش قرار دارد که در بعضی زیرشکنها یک پیشانی قبل تعویض جلوی شاخه نصب می شود.

در بعضی از زیر شکنها دو چرخ وجود دارد که این چرخ ها شبیه چرخ در گاوآهن برگرداندار سوار برای تثبیت عمق استفاده می شود تا در حین کار هر جا که خاک نرم شد، زیرشکن خاک بیش از حد پایین نرود و عمق ثابت بماند.

فشردگی خاک مشکلاتی را برای زمین زراعی ایجاد می کند از جمله:

• خاک ورزی سخت تر، که منجر به صرف انرژی، وقت و استهلاک بیشتر دستگاه و در نتیجه هزینه بالاتر می شود (یعنی خاک سخت تر است، و خاک ورزی هم نیاز به قدرت بیشتری دارد)
• تردد بیشتر ادوات برای خاک ورزی که منجربه صرف هزینه بیشتر تراکتور و همچنین کوبیده شدن لایه های زیرین خاک می گردد.
• ریشه گیاه به سختی نفوذ می کند و به رشد مطلوب نمی رسد. مخصوصا اگه محصول غده ای باشد مثل چغندر یا هویج یا ریشه عمیق داشته باشد مثل یونجه.
• فضای خالی بین ذرات خاک کم می شود. این موضوع باعث می شود ظرفیت اب و هوای خاک کم شود. وقتی این ظرفیت کم شد، خاک اطراف ریشه گیاه، دیگر نمی تواند مواد غذایی در خود داشته باشد و مواد غذایی در دسترس ریشه کمتر قرار می گیرد. همچنین باعث خفگی خاک ، ریشه و میکروارگانیسم ها می گردد. وقتی هوا داخل خاک نباشد، خاک حالت خفگی می گیرد و میکروارگانیسم ها که عامل اصلی ایجاد مواد قابل جذب برای ریشه هستند هم خفه می شوند و از بین می روند.
• اب جذب نمی شود و روان اب اتفاق می افتد. اولین ضرر روان اب همین است که قسمتی از اب از دست میرود و جذب زمین نمی شود. مورد بعدی فرسایش خاک توسط روان اب و کاهش مواد غذایی آن می باشد. اگر آب روی زمین هم بماند، باز هم قسمتی از اب به جای جذب، در معرض تبخیر قرار می گیرد.
• و در کل تعدادی از موارد فوق منجربه کاهش حاصلخیزی و کیفیت خاک می شود.

اصول کاری زیر شکن

زیر شکن بسیار سنگین کار است و مخصوصا در خاک های سنگین و همچنین کار عمیق تر، ممکن است کشیدن یک شاخه از آن 60 تا 85 اسب بخار توان ببرد. زاویه استقرار ناخن نسبت به سطح زمین باعث تمایل دستگاه زیرشکن به نفوذ در خاک می شود. ناخن لایه متراکم خاک را بلند می کند، به کمک پیشانی یا سطح جلویی شاخه، خاک متلاشی شده و در نهایت زمین و در عرض متناسب با عمق کار شکافته می شود. زاویه استقرار نسبت به خط عمود و زاویه استقرار نسبت به افق در کاهش مقاومت کششی و درجه متلاشی شدن خاک مؤثرند. این زوایا مقدار خاصی اشاره نشده ولی حداقل باید وجود داشته باشند تا کارایی زیر شکن بهتر باشد. فاصله بین شاخه های متوالی ممکن است از 45 تا 100 سانتیمتر متغیر باشد. اگر از زیر شکن تک شاخه ای استفاده شود، فاصله بین رو راه کار (فاصله بین هر خط زیر شکن شده روی سطح زمین) بسته به شرایط خاک و تجربه راننده ممکن است بین 1.5 تا 2.5 متر متغیر باشد. در انواع چند شاخه ای عرض کار برابر است با تعداد شاخه ضربدر فاصله هر شاخه. ضمن رعایت فاصله مناسب بین راه های متوالی کار، باید فاصله بین چرخ های تراکتور را طوری انتخاب کرد که در فاصله بین دو شاخه حرکت کند و سبب ریزش شیارهای ناشی از کار دستگاه نشود. به نظر میاد در استفاده از زیر شکن در خاک وقتی که چند شاخه ای باشد، باید عرض کار زیر شکن یا از فاصله چرخ های تراکتور بیشتر باشد و یا حداقل در حالت سه شاخه ای دو شاخه دقیق پشت مرکز دو چرخ قرار بگیرند.

برای تنظیم عمق کار زیرشکن ها چند راه وجود دارد. اولین راه استفاده از اتصال سه نقطه تراکتور و اهرم های هیدرولیک است. راه بعدی در بعضی مدل ها اتصال زیر شکن از طریق سوراخ های پایینتر دو نقطه اتصال چپ و راست، عمق بیشتر می شود. در بعضی مدل های دیگر هم خود شاخه مستقلا قابلیت تنظیم ارتفاع شاخه و در نتیجه تغییر عمق را دارد (شکل 5). توجه شود که در صورت داشتن چرخ، فقط برای تثبیت عمق استفاده شوند.

انواع زیرشکن در بازار موجود می باشد که بر حسب تعداد خیش زیرشکن یا شاخه آن تقسیم بندی می شوند. این زیر شکن ها عبارتند از؛ زیرشکن تک خیش، زیر شکن دو خیش، زیرشکن سه خیش، زیرشکن پنج خیش و بزرگترین زیرشکن که زیر شکن هفت خیش می باشد.

برای خرید زیرشکن و استعلام قیمت زیرشکن کشاورزی یا قیمت زیرشکن تراکتور و زیرشکن باغی می توانید با مجموعه شرکت بنوان از طرق مختلف در تماس باشید.