دیسک تاندوم
دیسک ها جزء پرکاربردترین ادوات کشاورزی هستند. دیسک کشاورزی به انگلیسی disk harrow گفته می شود. کار دیسک در کشاورزی از جمله خرد کردن کلوخ ها و آماده سازی زمین کاشت به عنوان یک وسیله مهم در خاکورزی ثانویه محسوب می شود در کنار آن خرد کردن بقایا و ساقه های مربوط به کشت قبلی، خرد کردن علف های هرز و مخلوط کردن بذر با خاک را در مزرعه انجام می دهد. کلا یک سری اهداف برای خاکورزی ثانویه و به خصوص دیسک زدن زمین کشاورزی وجود دارد که عبارتند از؛ آمادهسازی بستر بذر، آیش تابستانه، مخلوط کردن کودهای شیمیایی و کنترل علف های هرز. بهترین دیسک کشاورزی اگر مقاومت و وزن کافی داشته باشند، میتوانند تا جایی در خاک نفوذ کنند که دیگر ادوات برایشان مقدور نیست. همچنین میتواند خاکهای چسبیده را بشکند. دیسکها برای زمینهای سنگلاخی مناسب هستند چون دیسک ها میتوانند با چرخیدن از روی آنها عبور کنند.
انواع دیسک در کشاورزی به دو دسته دیسک آفست و دیسک تاندوم تقسیم می شوند.
دیسک های تاندوم اگر از بالا به آنها نگاه شود حالت ضربدری (×) و دیسک های آفست حالت هفتی یا هشتی (7) دارند. به تعدادی از پره دیسک کشاورزی که روی یک شافت یا محور نصب می شوند گروه های دیسک می گویند. دیسک تاندوم دو گروه دیسک جلو و دو گروه دیسک در عقب دارند و دیسک های آفست یک گروه در جلو و یک گروه در عقب دارند. معمولا در دیسک ها ردیف پره های جلو کنگره ای برای خرد کردن علف های هرز و ردیف عقب لبه صاف برای خرد کردن کلوخ ها کاربرد دارد.
از چند جهت دیگر دیسک تاندوم قابل تقسیم بندی می باشد. دیسک ها از نظر اندازه و کاربرد، در انواع زراعی و باغی وجود دارند. دیسک های زراعی، بزرگتر، و دیسک باغی، کوچک ترند.
دیسک ها از لحاظ نوع اتصال به انواع سوار و کششی، از نظر اندازه دیسک به انواع سبک، نیمه سنگین و سنگین و از نظر ساختمان به انواع یک ردیفه و دو ردیفه تقسیم بندی می شوند که نوع دو ردیفه نیز به انواع آفست و تاندوم دسته بندی می گردند. در نوع سوار، دیسک به اتصال سه نقطه تراکتور وصل می شود. دیسک تاندوم سوار معمولا توان خیلی بالایی برای کشیدن آنها نیاز نیست. به نسبت با بقیه دیسک ها، تعداد پره ها کمتر و قطر آنها کوچکتر می باشد. ادوات سوار معمولا مانورپذیری بالاتری در مزرعه داشته و حتی با مهارت کمتر راننده تراکتور هم سازگاری دارند.
در دیسک تاندوم کششی، دیسک به مال بند تراکتور متصل شده و پشت تراکتور کشیده می شود. دیسک های در سایز بزرگتر به خاطر وزن زیادشان در نوع کششی تولید می گردند. در دسته بندی از نظر اندازه دیسک، دیسک های با قطر پره 20 الی 30 سانت در دسته سبک، 30 الی 50 سانت در دسته نیمه سنگین، و بیشتر از ان در دسته سنگین طبقه بندی می شود. از نظر ساختمان هم اگر یک ردیف دیسک موجود باشد، یک ردیفه یا یک راهه گفته می شود و اگر دو ردیف دیسک باشد، می شود دو ردیفه یا دو راهه. دیسک های یک راهه بیشتر در قدیم که قدرت تراکتورها پایین بودند استفاده می شدند. دیسک های دوراهه با هربار حرکت، درواقع دوبار عملیات خاک ورزی را انجام می دهند. دیسک تاندوم جزء دیسک های دو راهه می باشد. معمولا دیسک ها قابلیت تغییر عمق کاری را هم دارند که برای خاکورزی عمق های بیشتر و برای اختلاط بذر با خاک، عمق های کمتر تنظیم می شود.
تمام پره های دیسک های بنوان از جنس فولاد آلیاژی و ساخت کشور ترکیه است. این نوع فولاد مقاومت و طول عمر بسیار بالایی دارد. زاویه پره ها قابل تنظیم است. هرچه زاویه پره ها بیشتر باشد، دیگر قطعات دیسک کشاورزی هم از مواد با کیفیت ساخته شده است. عمق کار بیشتر خواهد شد. و هر چه این زاویه کمتر شود، عمق کار کمتر خواهد شد. البته با زیاد کردن زاویه، تراکتور هم باید نیروی کششی بیشتری صرف کند.
قابل ذکر است که لبه پره ها بعد از مدتی کار، کند می شوند. بنابراین باید هرچند وقت یک بار پره ها را بررسی کرد و در صورت کند شدن، لبه آن ها را از داخل تیز کرد.
تمام یاتاقان ها از جنس مرغوب و مجهز به گریس خور می باشد. گریسکاری منظم یاتاقان دیسک کشاورزی طول عمر آن را بسیار زیاد می کند. جوش کاری های اين دستگاه از نوع CO2 می باشد. جوش های CO2 از جوش هاي معمولي كه معروف به جوش برق هستند استحكام بيشتري دارند. رنگ استفاده شده از نوع مرغوب می باشد که دارای طول عمر بالاست. رنگ مرغوب مانع زنگ زدگی قطعات دستگاه و پوسیدگی زود هنگام آن می گردد.
نفوذ یکنواخت و تراز بودن از مهمترین عوامل مؤثر در کارکرد دیسک هاست. نفوذ مطلوب مستلزم استقامت کافی در مقابل عوامل مخالف، وزن کافی و توزیع یکنواخت آن است. عوامل مؤثر در نفوذ که به طراحی و تولید دیسک کشاورزی یا به تنظیم دیسک کشاورزی مربوط می شود، عبارتند از؛
- زاویه گروه ها، افزایش زاویه، نفوذ را افزایش می دهد.
- وزن کل دیسک و وزن به ازای هر پره. افزایش وزن قدرت نفوذ را بیشتر و افزایش فاصله بین پره ها وزن بیشتری را روی هر پره متمرکز می کند. با افزایش فاصله بین پره ها، عرض دیسک کشاورزی هم بیشتر می شود.
- قطر پره، پره های کوچکتر، بهتر نفوذ می کنند، در حالی که نفوذ پره های بزرگتر در خاک های سست بیشتر است.
- تیزی پره، پره های تیز، خاک و بقایای گیاهی را بهتر می برند. پره های که لبه آنها از داخل تیز شده است در خاک سخت بهتر نفوذ می کنند.
- زاویه اتصال. با بالابردن نقطه اتصال، قدرت نفوذ کاهش می یابد و برعکس. به هر حال بهترین وضعیت، افقی قرار گرفتن اتصال مالبندی است.
به طور کلی در شرایط بد، حداکثر قدرت نفوذ دیسک با بیشترین مقدار زاویه برش و حداکثر وزن به ازای هر پره به دست می آید. حداکثر وزن به ازای هر پره در انواع چرخدار، با بالابردن چرخ های حامل تأمین می شود.
قدرت نفوذ یکنواخت و کارکرد مطلوب دیسک با تراز کردن آن در جهت طولی و عرضی تأمین می شود. در دیسک کششی با تنظیم وضعیت مالبند یا چرخ های حامل برای انطباق آن با مالبند تراکتور انجام میگیرد. اگر دیسک تراز طولی نداشته باش، عمق نفوذ گروه های جلویی و عقبی یکسان نیست.
دیسک های کشیدنی قاعدتا باید در همه حال تراز عرضی داشته باشند. مگر اینکه نقضی چون تغییر شکل در قاب یا یک اندازه نبودن چرخ ها، تراز عرضی را بهم زده باشد.
شرکت بنوان در زمینه فروش دیسک کشاورزی انواع خدمات را به کشاورزان ارائه می دهد. برای استعلام قیمت دیسک تاندوم سوار و کششی می توانید با کارشناسان این شرکت در ارتباط باشید.