بررسی بکسوات در تراکتور

آیا شرایط آب و هوایی و فصل با خاکورزی سازگار است؟

اگر به دنبال بهینه سازی کیفیت کار و بهره وری هستید، شرایط آب و هوایی و فصل ها عوامل تعیین کننده ای هستند. اگر مجبورید در شرایط مرطوب کار کنید، به طور مثال برای خاکورزی کشت در ابتدای فصل یا برداشت ذرت یا چغندر در پایان فصل، احتمال و خطر لغزش چرخ بسیار زیاد است. انجام محاسبات و تنظیمات فشار در شروع هر عملیات مهم و ضروری خواهد بود. کیفیت لاستیک ها در این مورد تعیین کننده خواهد بود، انعطاف پذیری بدنه، نوع پروفیل آج و سطح ساییدگی لاستیک، همگی بر ظرفیت لاستیک برای تخلیه خاکی که بین آج ها تجمع می یابد، تأثیر می گذارد.
بکسوات با اندازه چرخ ها مرتبط است. در بررسی بکسوات در تراکتور باید گفت که راه های مختلفی برای کاهش لغزش چرخ وجود دارد. یک راه حل کارآمد، اگر در منطقه ای هستید که به طور کلی خاک مرطوب است یا با خاک های رسی مرطوب کار می کنید، افزایش ردپا یا افزایش سطح تماس لاستیک ها با خاک یک راهکار است همچنین در صورت لزوم می توانید برای بهبود چسبندگی و کشش لاستیک ها، با انتخاب تایرهای بزرگتر این تغییر را ایجاد کنید.
افزایش پهنای لاستیک به طور موثر سطح تماس با زمین را افزایش می دهد، همچنین سطح تماس بیشتر، به شما امکان می دهد با بار سنگین تر کار کنید و در عین حال میزان فرورفتن لاستیک در زمین را محدود می کند. در کل به این نتیجه می توان رسید که لغزش چرخ همچنان در شرایط مرطوب تحت کنترل است.

شکل 1. در خاک ها مرطوب بکسوات تراکتور به طور معناداری افزایش می یابد.

تنظیم باد چرخ متناسب با بار تراکتور

هنگام کار در مزرعه با وسایل سنگین، ما اغلب تمایل به افزایش باد چرخ داریم تا از له شدن بیش از حد لاستیک ها جلوگیری کنیم. با این حال، باد بیش از حد همیشه راه حل خوبی نیست و حتی در شرایط خاص توصیه نمی شود. با یک فرض ساده، می‌توانیم در نظر بگیریم که سطح فشار داخل تایر با نیروی فشار وارد شده به زمین مطابقت دارد. در شرایط مرطوب، باد کردن بیش از حد لاستیک‌ها توصیه نمی‌شود، زیرا با افزایش فشار برای جبران بار، لاستیک به داخل زمین فرو می‌رود تا در برابر افزایش بکسوات، به میزان قابل توجهی مقاومت کند. هرچه درصد لغزش بیشتر باشد، مصرف سوخت شما بیشتر می شود، به طور مثال، لغزش 30 درصد می تواند منجر به افزایش مصرف سوخت تا 20 درصد شود.
تایرهایی که بیشتر در زمین فرو می‌روند باعث افزایش مقاومت غلتشی نیز می‌شوند. افزایش مقاومت غلتشی یعنی، وقتی که مقدار خاکی که در جلوی لاستیک ها جمع می شود بسیار بیشتر است، بنابراین، لاستیک‌ها به قدرت بیشتری نیاز دارند تا با همان سرعت به جلو حرکت کنند، ضمن اینکه عمق 1 سانتی‌متری اضافی باعث افزایش مصرف سوخت تا 10 درصد می‌شود. برای جبران مشکلات مقاومت در برابر لغزش و غلتش، توصیه می شود در صورت داشتن لاستیک های با تکنولوژی بالا و با کیفیت، با فشار باد بسیار کم در حدود 0.8 بار کار کنید.
لغزش یا بکسوات در حد کم، بازده کششی را بهبود می بخشد، که نسبت توان مالبندی یا کششی به توان آکسل است. لغزش همچنین یک سوپاپ یا کلاچ ایمنی در برابر اضافه بارهای ضربه ای ارائه می دهد که می تواند به سیستم انتقال توان از قبیل گیربکس و دیفرانسیل و کاهنده نهایی آسیب برساند. بنابریان یک حدی از لغزش چرخ برای کاهش سایش در مجموعه انتقال توان مورد نیاز است. البته لازم به ذکر است، لغزش بسیار کم، لاستیک ها را به دلیل بالاست زیاد یا سنگینی زیاد به خاک متصل می کند، بنابراین درصدی از نیرو و سوخت متناسب با میزان بکسوات در تلاش برای حرکت تراکتور در داخل خاک، هدر می رود.
باید تعادل ویا نقطه بهینه ای پیدا کرد که در آن لغزش به اندازه کافی باشد تا نه سیستم گیربکس آسیب ببیند و نه نیرو و سوخت هدر برود. شکل 1 رابطه بین بازده کششی و بکسوات را برای چندین شرایط مختلف خاک نشان می دهد. برای اینکه کارآمدترین عملکرد را از هر لحاظ داشته باشیم، بکسوات باید نزدیک به اوج راندمان کششی باشد. توجه داشته باشید که حداکثر راندمان کششی تراکتور بسته به نوع و شرایط خاک، بین 8 تا 15 درصد لغزش چرخ ها رخ می دهد. یک مطلبی هم که وجود دارد انکه به ازای هر 1% افزایش لغزش بیشتر از لغزش بهینه، شما معادل 1% بهره وری و راندمان کشش را از دست می دهید و بازده انرژی خود را کاهش می دهید.

شکل 2. مقدار لغزش مناسب در خاک های مختلف که منجر به حداکثر کشش تراکتور می شود.

بکسوات چرخ¬ها مخصوصا در هنگام شخم که یکی از چرخ ها در شیار حرکت می کند، اغلب یک مشکل بزرگ است. چرخی که در شیار حرکت می کند کشش و گیرایی خوبی با خاک دارد (البته در صورتی که رطوبت زیادی نباشد) اما چرخی که روی زمین حرکت می کند روی خاشاک، چمن و یا خاک سست می¬چرخد. اگرچه شیب گرفتن تراکتور حین شخم وزن روی چرخ شیار را افزایش می دهد و وزن اضافی را روی چرخ زمین قرار می گیرد و این موضوع به کاهش بکسوات کمک می کند. اما یک روش دیگر هم وجود دارد و آنکه همه چرخ ها روی زمین حرکت کنند. حرکت همه چرخ ها روی زمین، کشش تراکتور را بیشتر می کند.
بکسوات چرخ ها می تواند هزینه بر باشد. چون که زمان و سوخت را تلف می کند، سایش غیر لازم چرخ ها را موجب می شود و عملیات زراعی را با تأخیر مواجه می کند. به طور مثال ، 10 درصد بکسوات بدین معنی هست که هر 10 ساعتی در 11 ساعت یا کار 10 روزه در 11 روز انجام می شود. حذف بکسوات مصرف سوخت را 10 درصد و سایش چرخ را 40 درصد کاهش می دهد.
اما نباید تلاش کرد تا بکسوات خیلی کم یا صفر شود. یک مقدار بکسوات برای موتور و مجموعه انتقال قدرت به عنوان یک تکیه گاه عمل می کند و ضربه ناگهانی ناشی از بیش باری را نرم و قابل تحمل می کند. با افزایش بکسوات تا 15 درصد، کشش تراکتور بیشتر می شود. اما بیشتر از 15 درصد چون همزمان سرعت کم می شود، کشش کمتر می شود.

روش اندازه گیری بکسوات چرخ

در ادامه بررسی بکسوات در تراکتور به روش های اندازه گیری آن پرداخته می شود. دو روش برای اندازه گیری آن بیان می شود.
روش اول
برای اندازه گیری سریع بکسوات در مزرعه، در حالیکه ادوات متصل به تراکتور هستند، یک علامت روی زمین قرار دهید و یک علامت روی تایر عقب تراکتور بزنید. سپس تراکتور را مثل شرایط کار طبیعی حرکت دهید و سپس با توجه به علامت روی تایر عقب 10 دور کامل بشمارید و همانجا یک علامت دیگر روی زمین بزنید (مثل شکل زیر).

شکل 3. اندازه گیری بکسوات تراکتور با شمارش تعداد دور زدن چرخ های آن در حالت اتصال ادوات.

در ادامه همان فاصله بین دو علامت روی زمین را این بار تراکتور بدون ادوات طی کند و با توجه به علامت روی تایر عقب، تعداد چرخیدن کامل تایر عقب، بین این دو علامت شمرده شود.

شکل 4. اندازه گیری بکسوات تراکتور با شمارش تعداد دور زدن چرخ های آن در حالت بدون ادوات.

حال با مراجعه به جدول زیر مشخص می شود که بکسوات در چه شرایطی قرار دارد و در صورت کمتر یا بیشتر بودن چه اقدامی مورد نیاز است.  

البته به طور خلاصه هم می­توان گفت اگر تعداد دور چرخ کمتر از 5/8 بود چرخ ها را سنگین کنید و اگر بالاتر از 9 بود چرخ ها را سبک کنید.

البته ناگفته نماند سنگین کردن چرخ با سه روش وزنه های جلو تراکتور، وزنه های اضافه شونده به چرخ عقب و آب کردن داخل لاستیک عقب تراکتور انجام می شود.

روش دوم
اگر اندازه گیری بکسوات با شمارش چرخیدن تایرهای تراکتور ممکن نباشد، الگوی جای چرخ ها وقتی که تحت کشیدن ادوات هستند، یک شاخص تقریبی ایجاد می کند. وقتی که وزن روی تراکتور سنگین باشد و بکسوات کافی ایجاد نشود، مطابق شکل زیر رد لاستیک واضح و مشخص خواهد بود. در این حالت، وزن بیش از حد روی چرخ ها باعث می شود تا توان موتور بیشتر صرف حرکت دادن تراکتور در مزرعه بشود و توان در دسترس برای کشیدن ادوات کاهش یابد.

شکل 5. بکسوات بیش از حد.

در مقابل وقتی که وزن روی چرخ ها بیش از حد کم باشد و متعاقبا بکسوات بیش از حد کم باشد، رد لاستیک ها نسبتا محو شده و پیشروی رو به جلو آهسته می شود.

شکل 6. بکسوات کمتر از حد بهینه.

در حالتی که لاستیک ها وزن مناسب داشته باشند، بکسوات کمی اتفاق می افتد در این حالت هم البته رد لاستیک قابل تشخیص است و البته توان موتور به طرز مناسبی بین پیشروی و کشش تقسیم شده است.

شکل 7. میزان بکسوات مناسب.

منابع

• Optimize Wheel Slip to Save Fuel
• Do you want to know all about tractor wheel slip?