کنترل بکسوات چرخ

لغزش یا بکسوات چرخ با افزودن یا حذف بالاست از تراکتور برای به دست آوردن لغزش مورد نظر کنترل می شود. اگر لغزش کمتر از 10٪ باشد، بالاست باید از تراکتور خارج شده و تراکتور سبک تر شود. اگر لغزش بیشتر از 20 درصد باشد، باید بالاست بیشتری به تراکتور اضافه و تراکتور سنگین شود. یکی از راه‌های تعیین لغزش، مقایسه تعداد دور چرخ‌های عقب در زمانی که تراکتور تحت بار نیست با تعداد دورهای تحت بار کامل است.

توزیع بالاست

بیشتر وزن تراکتور باید روی محورهای محرک قرار گیرد. در مورد تراکتورهای تک دیفرانسیل، محور جلو باید وزن کافی برای کنترل فرمان و ثبات داشته باشد. تراکتورهای جفت کمکی که در مواقع مورد نیاز چرخ های جلو کمکی می شود مثل تراکتور 399 جفت، به وزن بیشتری نسبت به تراکتورهای تک روی محور جلویی نیاز دارند تا بتوانند کشش چرخ‌های جلویی را تامین کنند. تراکتورهای چهار چرخ محرک واقعی یا جفت دیفرانسیل اصلی که در چرخ های جلو و عقب در آنها یک اندازه است، باید در هر دو محور محرک وزن برابر داشته باشند در حالی که تحت بار کار می کنند. اما به دلیل انتقال وزن، تراکتورهای تراکتورهای چهار چرخ محرک با چرخ های جلو و عقب برابر، باید با وزن بیشتری در محور جلو بالاست شوند. جدول زیر توزیع وزن توصیه شده برای پیکربندی های مختلف تراکتور را فهرست می کند. پس در مجموع سه مدل تراکتور را در اینجا بحث می کنیم. یکی تراکتورهای معمولی تک دیفرانسیل که چرخ های جلو فقط برای فرمانگیری استفاده می شوند که به اصطلاح 2WD شناحته می شوند و دو چرخ محرک هستند مثل تراکتورهای 285 تک که چهار سیلندر هم می باشند. یک مدل تراکتور هستند که همانطور که توضیح داده شد چهار چرخ محرک کمکی هستند و چرخ های جلو با اینکه می توانند محرک باشند و اصطلاحا جفت دیفرانسیل هم نامیده می شوند، اما چرخ های جلو کوچکتر هستند و البته موتور آنها هم در ایران چهار و شش سیلندر می باشد به این نوع FWA گفته می شود. به نوع سوم هم که جفت دیفرانسیل بوده و جرخ های جلو و عقب برابر هستند، 4WD گفته می شود که این نوع مدل تراکتور در ایران تولید نمی شود. در جدول زیر با توجه به همین علائم اختصاری، می توانید متوجه شوید که برای کشش بهتر و استفاده از سوخت، توزیع وزن کل تراکتور به همراه ادوات متصل به آن باید به چه شکلی باشد که بیشینه بازدهی را داشته باشد.

توضیح بیشتر در مورد جدول آنکه، منظور از front weight و Rear weight به ترتیب چرخ های جلو و عقب می باشد. بر طبق این جدول در تراکتورهای دو چرخ محرک باید 75 درصد از وزن تراکتور روی چرخ عقب و 25 درصد باقیمانده روی چرخ جلو باشد تا کشش و مصرف سوخت بهینه باشد، لازم به ذکر است که این مقدار وزن هم برای فرمانگیری بهتر و صحیح مناسب می باشد. همچنین بر طبق این جدول، در تراکتور FWA، 40 درصد از وزن تراکتور باید روی چرخ جلو و 60 درصد روی چرخ عقب باشد تا عملکرد تراکتور از نظر کشش یک عملکرد مطلوب باشد. اما بالاخره در تراکتورهای 4WD وضعیت انتقال وزن بالعکس تراکتورهای تک دیفرانسیل می باشد. در این تراکتورها باید وزن بیشتری روی چرخ جلو باشد و 60 درصد از وزن تراکتور روی چرخ جلو و 40 درصد روی چرخ های عقب می باشد.

لغزش چرخ باید در مزرعه بررسی شود تا الزامات بالاستینگ اصلاح شود. هنگام افزودن یا حذف بالاست، توزیع وزن مناسب باید با توجه به نوع تراکتور حفظ شود.

بالاست کردن لاستیک

هنگام بالاست کردن باید احتیاط کرد. از ظرفیت حمل بار توصیه شده لاستیک تجاوز نکنید. جداول در کتابچه راهنمای لاستیک حداکثر بار را بر اساس اندازه، نوع و فشار باد تایر ذکر می کند.
استفاده از لاستیک های دوگانه (یعنی در تراکتورهای خارجی که در هر طرف یک جفت چرخ به هم چسبیده هستند و بدین ترتیب سطح تماس با زمین بیشتر می شود) اجازه نمی دهد حداکثر بار دو برابر شود. حداکثر بار در هنگام استفاده از تایرهای دوگانه معمولاً 88٪ بیشتر از استفاده از تایرهای تکی است. یعنی جفت چرخ در هر طرف به این معنی نیست که می توان بار و سنگینی تراکتور را دو برابر کرد بلکه باید بار 88 درصد بیشتر باشد. جداول بارگیری لاستیک دوتایی را به طور جداگانه فهرست می کند. اگر در جداول بارگیری موارد دوگانه ذکر نشده است، ظرفیت بارگذاری دوگانه را با ضرب 0.88 برابر ظرفیت بار برای تکی محاسبه کنید.

بالاستینگ برای ایمنی

برای محدودیت های ROPS (ساختار حفاظت از راننده) به دفترچه راهنمای اپراتور مراجعه کنید. مطمئن شوید که وزن کل تراکتور (از جمله بالاست) کمتر از حداکثر محدودیت ROPS باشد. ROPS برای حداکثر وزن تراکتور طراحی شده است و اگر وزن تراکتور بالاست شده از حد مجاز بیشتر شود، ممکن است از کار بیفتد. یعنی ساختار حفاظتی راننده تحمل یک مقدار معین از وزن را دارد و در بالاست کردن که وزن تراکتور سنگین تر می شود باید تا جایی تراکتور سنگین شود که سیستم ایمنی راننده در مواقع واژگونی به راحتی ضربه نخورد و از کار نیفتد و زود دچار خمش یا شکستگی نگردد.

نوع، مقدار و محل بالاست

بسیاری از انواع بالاست را می توان برای اضافه کردن وزن به تراکتور استفاده کرد. وزنه های چدن راحت ترین هستند و با توجه به نیازهای بالاست قابل تغییر هستند. افزودن مایع به عنوان محلول کلرید کلسیم به تایرهای محرک اقتصادی تر از وزنه های ریخته گری است. با این حال، تغییر مایع بسیار سخت تر است.

وزنه های چدنی یک نوع بالاست مناسب است که به راحتی می توان آن را با توجه به نیاز بالاست تغییر داد. مقدار بالاست مایعی که می توان به لاستیک ها اضافه کرد به اندازه لاستیک ها و غلظت محلول کلرید کلسیم بستگی دارد. دفترچه راهنمای تایر، بالاست اضافه شده را برای اندازه های مختلف تایر فهرست می کند. ممکن است از سه غلظت مختلف محلول استفاده شود و مقدار بالاست به غلظت مورد استفاده بستگی دارد. اکثر کتابچه های راهنمای لاستیک، بالاست اضافه شده را برای پر شدن 75 درصد حجم تایر فهرست می کنند. باید مراقب بود تا لاستیک ها بیش از حد با محلول پر نشوند. مقداری فضای هوا باید برای محاسبه تغییرات حجم باقی بماند.
در تراکتورهای با چرخ های هر طرف جفت که در بالا به تناسب به آن اشاره شد، فقط دوگانه های داخلی را با مایع بالاست پر کنید. در صورت نیاز به برداشتن دوتایی های بیرونی بالاست شده برای تعمیر یا انجام عملیات خاص، کنترل و رسیدگی به آنها دشوار و خطرناک است. دوتایی های بیرونی بالاست نیز فشار وارده بر لاستیک های بیرونی، محورها و اجزای قطار قدرت را افزایش می دهند. بالاست کردن تایرهای جلو بدون موتور به دلیل مشکلات احتمالی فرمان و کنترل به خصوص در سرعت حمل و نقل توصیه نمی شود. یعنی بالاست کردن چرخ ها در روش اضافه کردن مایع به آنها، فقط برای چرخ های عقب است و به هیچ عنوان برای چرخ های جلو توصیه نمی شود.

وزن اضافه شده لاستیک های دوگانه باید به وزن کل تراکتور اضافه شود. لاستیک های دوگانه می توانند وزن قابل توجهی به تراکتور اضافه کنند. توپی‌ها و چرخ‌های فولادی سبک یا ریخته‌گری شده را می‌توان در اکثر لاستیک‌ها استفاده کرد، بنابراین نوع چرخ و توپی‌های مورد استفاده می‌تواند میزان وزن اضافه شده با هر لاستیک را به میزان قابل توجهی تغییر دهد.

بالاست، سرعت میدان و بکسوات

بالاست رابط مهم بین سرعت پیشروی تراکتور و لغزش چرخ محرک است یا به عبارت دیگر بالاست و کشش تراکتور رابطه موثری بر هم دارند. بالاست بیش از حد می تواند به دلیل افزایش مقاومت غلتشی، فشردگی خاک، و بار مکانیکی زیاد روی محورها و آکسل، یاتاقان ها و سیستم انتقال توان محرکه، اثر منفی گذاشته و انرژی را کاهش دهد. از طرفی بالاست ناکافی می تواند باعث لغزش بیش از حد، سایش زیاد تایر و کاهش بهره وری شود.

اما بالاست چرخ محرک صحیح چیست؟ در واقع بالانسی است که منجر به لغزش یا بکسوات بهینه می شود. سه مرحله زیر به انتخاب بالاست مناسب و بهینه سازی سرعت میدان و لغزش چرخ محرک کمک می کند.

1. سرعت پیشروی نسبتاً بالا، بالای 10 کیلومتر در ساعت را انتخاب کنید.
2. عرض کار ادواتی را انتخاب کنید که این سرعت را با توان مالبندی موجود تراکتور مطابقت دهد. یعنی ادوات انتخاب شده باید متناسب با قدرت تراکتور و این سرعت باشند و نه ادوات سنگین و نه ادوات سبکی انتخاب شوند.
3. چرخ های محرک را بالاست کنید یعنی از صفر به طور پیوسته اضافه کنید تا بکسواتی نزدیک به بکسوات بهینه برای شرایط خاص خاک باشد .