بذرپاشی:

بذرپاشی یکی از روش هایی است که در انواع و اقسام بذرها کاربرد دارد. بذرپاشی، به فرآیند پراکندگی یا پخش تصادفی بذرها بر روی سطح زمین گفته می شود که ممکن است در خاک ادغام شوند یا با خاک یا مواد مشابه دیگر پوشانده شوند. پخش بذر غلات و دانه های روغنی با بذرپاش یا کودپاش ها به طور فزاینده ای محبوب می باشد، به ویژه در جایی که رطوبت بیش از حد یک نگرانی است.

بذر پاشی عموماً عملکرد کمتری نسبت به محصولاتی که با خطی کارها انجام می شود تولید می کند. کشت با تراکم کمتر، معمولاً نتیجه تماس ضعیف بذر با خاک، دانه‌هایی که بیش از حد عمیق کشت شده‌اند، پرندگانی که می توانند از دانه‌هایی که به درستی با خاک مخلوط نشده‌اند تغذیه کنند و علف‌های هرز رقابتی‌تر است. نرخ مصرف بذر بالاتر می تواند عملکرد را افزایش دهد اما هزینه ها را نیز افزایش می دهد.

مگر اینکه رطوبت کافی برای جوانه زنی و سبز شدن سریع در دسترس باشد، بذر پخش شده به دلیل تماس ضعیف بذر با خاک، اغلب کندتر ظاهر می شود. تاخیر در جوانه زنی و سبز شدن می تواند پنجه زنی را کاهش دهد و بلوغ را به تاخیر بیندازد به طوری که پر شدن دانه در اواخر فصل رشد در شرایط تولید کمتر اتفاق می افتد.

علیرغم این معایب، بذرپاشی در برحی از سال های می تواند سودمند و ارزشمند باشد. برای محصولات غلات مانند گندم، قابلیت اجرای خاکورزی بیشتر پس از بذرپاشی و مصرف بذر بیشتر و تراکم بذر بالاتر، می تواند سطح جوانه زنی کمتر بذر را جبران کند.

قبل از بذرپاشی، اطمینان حاصل کنید که خاک سفت و صاف می باشد تا بذر در مرحله دیسک زنی بعدی، در همان عمق کم قرار بگیرد. چون پخش بذر در خاک نرم و غیر صاف و همراه با بقایای زیاد، باعث ایجاد پراکندگی زیادی در عمق کاری می شود و بعضی بذرها ممکن است در عمق خیلی پایینی قرار بگیرند و در نتیجه جوانه زنی غیریکنواختی و دیرهنگامی را شاهد باشیم.

در مقایسه کشت به روش بذرپاشی یا خطی کاری می توان در کار با بذرپاش ها، موارد زیر را رعایت کرد تا معایب و مشکلات آن کمتر بشود،

• برای جبران عمق غیر یکنواخت بذر و احتمال سبز نشدن، درصدی از بذور، میزان بذر را کمی افزایش دهید.
• برای افزایش تماس بذر با خاک و اختلاط مناسب آنها، بعد از بذرپاشی، می توان یک دیسک زنی یا کولتیواتورزنی سبک در عمق کم، یعنی کمتر از 5 سانتیمتر را انجام داد.
• از ایجاد کلوخ، مخصوصا کلوخ های بزرگ در حین کار با استفاده از دیسک و کولتیواتورها، جلوگیری کنید و قبل از بذرپاش، از دانه بندی مناسب خاک اطمینان حاصل کنید.
• اگر کود و بذر همزمان پخش می شود، توجه داشته باشید که مصرف فسفر به صورت پخش کردن، فقط نیمی از کاربرد فسفر به صورت نواری کارایی و بازده دارد.

بذرپاشی با ریسک بیشتری از نظر نیترات زدایی در خاک های اشباع همراه است و کارایی کود نیتروژن را کاهش می دهد. میزان پاشش بذر را بر اساس بازده هدف واقعی بر اساس زمان سال و شرایط مزرعه تنظیم کنید.

فشرده کردن بذر در خاک، افزایش سطح تماس آنها با خاک ممکن است شانس موفقیت را افزایش دهد. با این حال، تجربه نشان داده است که اگر بذر به دلیل آب و هوای نامناسب چند روز به تأخیر بیفتد، تا زمانی که مخلوط در شرایط خشک نگهداری شود، به زنده ماندن بذر آسیب زیادی وارد نمی شود.

در مقایسه کشت به روش بذرپاشی یا خطی کاری می توان کشت مستقیم یا کشت به روش بی خاکورزی را مطرح کرد که در آن بذر به صورت خطی کشت می شود. کشت مستقیم یا همان خاک‌ورزی صفر و روش‌های حداقل خاکورزی، اکنون جایگزین‌هایی برای کشت‌های معمولی در بسیاری از مزارع و در طیف گسترده‌ای از انواع خاک، از جمله رس‌های سخت شده‌اند.

انواع مختلفی از کارنده ها برای کشت مستقیم موجود است که دارای تجهیزات پیشرفته ای مانند دیسک های سنگین وزن برای برش خاک و بقایا، تیغه های کولتیواتور قوی یا روتیواتورها استفاده می کنند. برای موفقیت آمیز بودن کشت مستقیم، باید بقایای سطحی به درستی مدیریت شود. اکنون که سوزاندن بقایا به نوعی ممنوع است، این عمل در سطح کشور کم شده است. در مورد علات می توان تا یک حدی از کاه را از مزرعه حارج کرد و روی کلش های باقیمانده در سطح خاک تمرکز کرد. کلش های باقیمانده باید روی سلامت و عدم آلودگی به بیماری آنها، دقت داشت تا به محصول بعدی سرایت نکند.

مقایسه بذرکاری پنوماتیک و مکانیکی

• نوع بادی می تواند بذر را در نقاط دوردست تری نسبت به مخزن بذر کاشت و نیازی نیست و مخزن بذر دقیقا بالای کارنده یا شیاربازکن باشد.
• در بذرکار مکانیکی، بذر طبق وزن خود پایین می آید و این مخوصا برای بذور ریز که سبک تر هستند مشکل زا می شود ولی در پنوماتیک حرکت بذر با فشار باد انجام می شود در بذور ریز کارایی بالاتری دارد.
• تعمیر و نگهداری نوع مکانیکی بیشتر است چون قطعات متحرک بیشتری دارد و هر شیار بازکن یک موزع باید داشته باشد.
• دقت کشت در پنوماتیک بیشتر است چون فقط یک موزع دارد و فقط با تنظیم یک موزع سر و کار داریم و در نتیجه توزیع بذر در نوع بادی یکنواخت تر است.
• اگر در مسیر لوله سقوط تا جوی یا شیاربازکن خاکی، چیزی مسیر را مسدود کرده باشد، نوع بادی کارایی بیشتری دارد و مسیر را باز می کند و لی در مکانیکی به راحتی امکان پذیر نیست.
• در نوع بادی شکستگی بذر به مراتب کمتر است چون تماس مکانیکی بذر کمتر است. در مکانیکی ممکن بذر بین موزع و دریچه شکسته شود.

  

  • سرعت کار بذرکار پنوماتیک بهتر است چون بذر می تواند با سرعت بیشتری مسیر مخزن تا زمین را طی کند و دیگر منتظر افتادن بذر طبق وزن آن نیستیم

خطی کارهای کشت مستقیم

خطی کارهای کشت مستقیم توانایی کاشت بذر و کود را در زمین های شخم نخورده و دارای بقایای گیاهی دارند. این نوع خطی کارها بسیار با صرفه هستند برای کشاورز از لحاظ اقتصادی. چون با یکبار عبور و بدون خاکورزی اقدام به کشت می کند. و البته آن بحق کشاورزی حفاظتی از نوع بدون خاکورزی هست که در جای دیگر بیشتر بحث می شود. یکی از تولید کنندگان این نوع خطی کار، شرکت تاکا در اراک می باشد. برای زمین های که از الگوی کشاورزی حفاظتی یا دیم استفاده می کنند کاربرد دارد. از نظر ساختمان شبیه به خطی کارهای معمولی هستند با این تفاوت که سنگین تر بوده و به شیاربازکن ها و چرخ های فشار مناسب کار در زمین های سفت و شخم نخورده مجهز شده اند. همچنین این نوع خطی کارها نسبت به خطی کارهای معمولی ضمائمی مانند پیش برها برای برش بقایای گیاهی و تمیزکننده ها برای جابه جا کردن بقایای گیاهی. معمولا خطی کارها با این ضمائم بیشتر در زراعت آبی استفاده می شوند. خطی کارهای کشت مستقیم مناسب شرایط دیم ایران، متناسب با تراکتورهای موجود و هم اندازه با عمیق کارهای معمولی ساخته می شوند و شامل شیار باز کن مخصوص و پوشاننده هستند.

شیار باز کن کشت مستقیم؛ انوع مختلفی از شیاربازکن های در خطی کارهای کشت مستقیم استفاده می شود. شیار بازکن دیسکی حالا از نوع ساده یا کنگره ای به دلیل نفوذ بهتر در خاک و برش بقایای گیاهی بیشترین کاربرد را دارد. این شیاربازکن بیشتر در زمین های آبی کاربرد دارد. شیاربازکن نوع بیلچه ای بیشتر در شرایط دیم استفاده می شود. بر روی هر شیاربازکن یک فنر قوی به منظور نفوذ بهتر شیار بازکن به داخل خاک تعبیه شده است.

شیار بازکن دو دیسکی ساده

انواع شیاربازکن بیلچه ای

پیش بر خطی کار؛ چون خطی کار کشت مستقیم در زمین شخم نخورده حرکت می کند قبل از شیار باز کن یک برش عمودی در خاک و بقایای گیاهی بوسیله یک پیش بر انجام می شود. پیش برها در جلوی شیار بازکن قرار می گیرند و معمولا از نوع دیسکی هستند. برای تنظیم عمق پیش برها از یک صفحه مدرج یا پیچ تنظیم استفاده می شود. هر جه مقدار بقایای گیاهی بیشتر و خاک سنگین تر باشد عمق پیش بر افزایش می یابد.

در بعضی خطی کارهای کشت مستقیم بین پیش بر و شیاربازکن یک واحد تمیز کننده برای کنارزدن بقایای گیاهی تعبیه شده است. در نتیجه این عمل موجب نفوذ بهتر شیار بازکن در عمق خاک و کشت بذر می شود.
چرخ های فشار دهنده هم موجب ریختن خاک و فشردن بذر روح خاک شده و در نتیجه رطوبت خاک بهتر حفظ می شود.