روغن دنده تراکتور

در ادامه ویژگی های روغن مناسب در اجزای تراکتور، به روغن دنده میرسیم. برای روانکاری قسمت هایی که دنده ها کار می کنن مثل گیربکس، دیفرانسیل و توپی چرخ، معمولا از روغن دنده استفاده میشود.

روغن دنده که بهش واسکازین هم گفته می شود، از روغن موتور معمولا غلیظ تر و سفت تر است. میزان غلظت و سفتی روغن را، ویسکوزیته یا گرانروی می گویند.
مقدار ویسکوزیته روغن های دنده روی ظرف آنها نوشته می شود. این عدد بر اساس استاندارد SAE بیان میشود، درست همانند روغن موتور. مثلا روغن 140 . هرچه این عدد بزرگتر باشد، روغن غلیظ است.
روغن هایی که دو عدد برای ویسکوزیته روی ظرف آنها نوشته شده است، اتومات هستند، مثل روغن 85W-90.

اما این روغن ها، ویژگی دیگه ای هم دارند به نام کیفیت. کیفیت این روغن ها هم با استاندارد روغن موتور یکیست، یعنی از استاندارد API استفاده می کنند. منتها عدد کیفیت، با کیفیت موتور متفاوت است.
کیفیت روغن دنده بر اساس API GL- بیان میشود که هرچه عدد جلوی GL بیشتر باشn، کیفیت بیشتر است. کیفیت های رایج در بازار API GL-4 و API GL-5 هستند که جزء روغن دنده های باکیفیت محسوب میشوند.

تعویض روغن اکسل و توپی چرخ جلو

برای تعویض روغن توپی چرخ و اکسل جلو، ابتدا باید تراکتور را در یک سطح صاف قرار دهیم تا به هیچ طرف شیب نباشد.
برای توپی چرخ، ابتدا پیچ روی توپی چرخ را که در قسمت داخلی چرخ قرار دارد، باز می کنیم. این پیچ معمولا با بوکس 24 باز می شود. سپس چرخ را می چرخانیم تا سوراخ در قسمت پایین قرار گیرد و روغن تخلیه شود. بعد از تخلیه، چرخ را می چرخانیم تا پیچ تخلیه توپی، همسطح پیچ پرکردن روغن اکسل قرار گیرد. روغن تازه را داخل توپی چرخ می ریزیم تا سطح روغن به لبه سوراخ پیچ برسد.
برای اینکه به تعویض روغن توپی، سرعت دهیم، می توان پیچ آلنی مشخص شده در ویدئو، که در بالای اکسل قرار دارد را باز کنیم، تا هوا راحت تر در توپی جابجا شود و سرعت تعویض روغن بیشتر شود.
جهت تعویض روغن اکسل جلو، ابتدا پیچ بالا و سپس پیچ پایین تر مربوط به تخلیه روغن را باز می کنیم تا روغن کامل تخلیه گردد. سپس پیچ پایین را می بندیم و از قسمت بالا روغن تازه را می ریزیم تا سطح روغن به لبه سوراخ برسد.
قبل از تعویض این روغن ها بهتر است ابتدا با تراکتور کمی کار کنیم تا روغن ها گرم شوند و سپس اقدام به تعویض روغن کنیم. روغن گرم سریعتر و کامل تر تخلیه می گردد.

توپی چرخ و اکسل

در مورد نوع روغن اکسل و توپی چرخ باید واسکازین 140 ریخته شود و که در این مورد، اطلاعات داخل دفترچه دقیق نیست.
همچنین به علت اینکه اکسل و توپی، هواکش ندارند و روغن تازه هم از خود گاز تولید می کند، باید تا سه چهار روز پس از تعویض روغن، هر شب درب اکسل و توپی را باز و مجدد بست تا هوای اضافه خارج شود و مانع خراب شدن کاسه نمدها شد.
در مورد توپی چرخ جلو هم پیچ تخلیه را باز کرده، روغن را خالی می کنیم، سپس چرخ را تا جایی می چرخانیم که پیچ تخلیه، هم ردیف پیچ پر کردن روغن اکسل شود، و تا ان سطح واسکازین پر می کنیم.

روغن اتومات

قدیم که روغن اتومات کمتر بود و بیشتر روغن معمولی یا همان تک درجه ای استفاده می شد، صاحب دستگاه مجبور بود برای فصل های سرد، از روغن های شل تر استفاده کند، و برای فصل های گرم، از روغن های سفت تر.
اما با ورود و پیشرفت روغن های چند درجه ای یا اتومات، دیگر نیازی نیست برای هر فصل، روغن عوض بشود. این روغن ها را میتوان برای تمام فصول سال استفاده کرد. برای همین به این روغن ها، روغن 4 فصل هم میگویند.

روغن اتومات یا معمولی؟

روغن های موتور در دو نوع تک درجه ای یا معمولی و چند درجه ای یا اتومات وجود دارند. اگر بعد از استاندارد SAE بر روی محصول، یک عدد نوشته شده باشد، مانند SAE 50 روغن تک درجه یا معمولی است و اگر دو عدد نوشته شده باشد، مانند SAE 20W-50 روغن چند درجه ای یا اتومات است.
در روغن های اتومات موادی استفاده شده است که موجب می گردد روغن نسبت به دما مقاوم تر باشد، و غلظت آن در دماهای مختلف خیلی تغییر نکند و حالت مناسب خود را حفظ کند.
بعضی شرکت ها برای کاهش هزینه های خود از روغن های تک درجه ای استفاده می کنند، که در هر فصل، باید روغن مناسب همان فصل را بریزند، اما توصیه ما به شما این است که همیشه از روغن اتومات استفاده کنید.
صبح که هوا سردتر و در نتیجه روغن هم سرد است، اگر روغن تک درجه ای باشد، سفت تر از روغن اتومات خواهد بود. بنابراین روغن در لحظه استارت و ابتدای کار به خوبی به قطعات موتور نمی رسد و روغن کاری خوب انجام نمی شود در نتیجه موجب سایش قطعات و کاهش عمر موتور می گردد. در حالی که اگر روغن اتومات باشد، روغن کاری خیلی بهتر انجام شده و عمر موتور بیشتر می گردد.
یکی از مشخصات مهم روغن، مقدار شل یا سفت بودن آن است که به آن گرانروی یا ویسکوزیته هم می گویند.
ویسکوزیته را بر اساس استانداردهای مختلف اندازه گیری می کنند که نتیجه آن یک عدد است.
روغن موتور معمولا با استاندارد SAE اندازه گیری می گردد و نمونه ای از آن SAE 10W است که در واقع ویسکوزیته آن 10 است و به روغن 10 معروف است.
روغن های موتور در دو نوع تک درجه ای یا مونو گرید و چند درجه ای یا مولتی گرید وجود دارند.
طبیعی است که با گرم شدن روغن، ویسکوزیته آن کمتر می گردد(شل تر می شود) و با سرد شدن، ویسکوزیته افزایش می یابد.

روغن های تک درجه ای دارای رفتاری طبیعی هستند به طوری که با سرد شدن، سفت و با گرم شدن شل می گردند. برای همین در فصل زمستان برای دستگاه ها، روغن های شل تر مثل 10 می ریزند و برای فصول گرم تر ، روغن سفت تر مثل 40 استفاده می گردد. 
اما روغن های چند درجه ای دارای موادی هستند که ویسکوزیته آن ها نسبت به تغییر دما از خود مقاومت نشان می دهد. با سرد شدن، به اندازه تک درجه ای ها سفت نمی شوند و با گرم شدن به اندازه تک درجه ای ها شل نمی گردند.
مثلا روغن 10W-40 در هوای سرد، مانند روغن 10 عمل می کند و در هوای گرم مانند روغن 40 خواهد بود. برای همین این روغن برای تمام فصول سال مناسب است و به آن ها، روغن اتوماتیک یا چهارفصل می گویند.
استفاده از روغن تک درجه ای بیشتر در بعضی شرکت ها و آن هم برای کاهش هزینه های جاری انجام می شود. توصیه ما این است که همیشه از روغن چهارفصل استفاده کنید. زیرا در ابتدای صبح که هوا خنک تر است، روغن تک درجه ای سفت است و بنابراین روغن کاری قطعات موتور به درستی انجام نمی شود. اما روغن چهارفصل در ابتدای صبح نیز، بخوبی موتور را روغن کاری، و از آن محافظت می کند.